ຢ່າຫລົງກັນ! ໃນພາສາລາວ ຊ່ວງ ບໍ່ແມ່ນຄຳທີໃຊ້ກັບເວລາ
ເວົ້າລາວກັນ
ຄຳວ່າ ຊ່ວງ ຫລາຍຄົນມັກນຳໃຊ້ຜິດຄວາມໝາຍຂອງມັນ
ຄຳໃນພາສາລາວທີ່ມີຄວາມໝາຍໃຊ້ກັບເວລາມີຫຼາຍຄຳເຊັ່ນ ຕອນ, ຫວ່າງ, ໄລຍະ, ເວລາ, ຍາມ, ການ, ຊົ່ວ, ລະດູ ໂດຍການນຳໃຊ້ມີຄວາມຄ້າຍຄື ແລະ ແຕກຕ່າງກັນການນຳໄປໃຊ້ເພື່ອຄວາມຖືກຕ້ອງ ແລະ ເຂົ້າໃຈໄດ້ ຕ້ອງໄດ້ເບິ່ງເປັນແຕ່ລະກໍລະນີອີກ, ສະນັ້ນໃນພາສາລາວການທີ່ໃຊ້ຄວາມໝາຍຂອງຄຳວ່າ ຊ່ວງ ທີ່ຫລາຍໆທ່ານອາດລື້ງໃຊ້ກັນນັ້ນອາດຈະຕ້ອງໄດ້ປ່ຽນໃໝ່ເພື່ອຄວາມຖືກຕ້ອງ ແລະ ຫາກເປັນເວລາຈະເວົ້າລະອຽດດັ່ງນີ້.
#ຕອນ ເປັນຄຳລາວເດີມ ໃຊ້ກັບເວລາພາຍໃນມື້ນັ້ນໆ ແລະໃຊ້ກັບທັງອະດີດ, ປັດຈຸບັນ ແລະອະນາຄົດ ເຊັ່ນ: ຕອນບ່າຍ, ຕອນສວາຍ ແລະຕອນແລງ, ຕອນນັ້ນ, ຕອນນີ້, ຕອນທີ່ເຮົາໄປນຳກັນ, ຕອນນອນນຳກັນ, ຊິໄປຕອນແລງນີ້ລະ, ຕອນນີ້ຂ້ອຍຢູ່ເຮືອນ, ຕອນໃດເຈົ້າວ່າງສຳລັບເຮົາ, ຕອນຕໍ່ໄປເຮົາຈະ…
#ຫວ່າງ ເປັນຄຳລາວເດີມ ໃຊ້ກັບເວລາພາຍໃນມື້, ອາທິດ, ເດືອນ, ປີ ທີ່ເປັນອະດີດ ແລະປັດຈຸບັນ ບໍ່ປາກົດມີການໃຊ້ອະນາຄົດ ເຊັ່ນ ຫວ່າງເຊົ້ານີ້, ຫວ່າງອາທິດແລ້ວນີ້, ຫວ່າງປີກາຍ, ຫວ່າງນີ້ບໍ່ໄດ້ໄປໃສ, ຫວ່າງນີ້ເຈົ້າເຮັດຫຍັງ. (ບໍ່ມີ ຫວ່າງອາທິດໜ້າ, ຫວ່າງມື້ອື່ນ).
#ໄລຍະ ເປັນຄຳປາລີ ມາຈາກ ລະຍະ ໃຊ້ກັບເວລາຕ່າງໆຄ້າຍຄືຫວ່າງ ທີ່ບົ່ງບອກເຖິງ ຕອນໜຶ່ງຫາຕອນໜຶ່ງເຊັ່ນ ໄລຍະຂອງການປູກໝາກຖົ່ວແມ່ນໃຊ້ເວລາ 4 ອາທິດ, ໄລຍະແຫ່ງການ…., ໄລຍະທີ່ຖືກປົກຄອງດ້ວຍ…., ເປັນໄລຍະທີ່…., ມັນອາດບັນເທົາໄດ້ຊົ່ວໄລຍະໜຶ່ງ…, ໄລຍະແຕ່ປີ….ຂ້ອຍຢູ່ອັງກິດ, ໄລຍະນີ້ຮ້ອນຫຼາຍ…, ຕະຫຼອດໄລຍະ….ປີຜ່ານມາ.
#ເວລາ ໃຊ້ບອກໄລຍະໃດໜຶ່ງ ທີ່ກ່ຽວກັບຕອນທີ່ເປັນອະນາຄົດ, ອະດີດ ຫຼື ປັດຈຸບັນ ໂດຍມີກຳນົດ ແລະບໍ່ມີກຳນົດເຊັ່ນ ເວລາທີ່ຂ້ອຍຢູ່ນຳເຈົ້າ, ເວລານັ້ນ, ເວລານີ້, ມີເວລາໃຫ້ຂ້ອຍແດ່, ເວລາໃດກໍຕາມ, ມື້ໃດເຈົ້າມີເວລາວ່າງ, ເວລາໃດກໍໄດ້ບອກຂ້ອຍແດ່…, ເປັນເວລາ 3 ວັນ…ຕະຫຼອດເວລາຜ່ານມາ
#ຍາມ ເປັນຄຳປາລີ ຍາມະ ເຊັ່ນ ປະຖົມມະຍາມ, ມັດຊິມະຍາມ ແລະປັດສິມະຍາມ. “ຍາມ” ທີ່ລາວເຮົາໃຊ້ ຄ້າຍກັບ “ຕອນ” ຍາມເຊົ້າ, ຍາມສວາຍ, ຍາມແລງ ແລະຍາມເດິກ, ຍາມນັ້ນ, ຍາມນີ້, ຍາມທຸກ, ຍາມສຸກ, ຍາມນັ້ນຂ້ອຍມີເຈົ້າ ຍາມນີ້ເຈົ້າມີເຂົາ….
#ການ ຄຳປາລີ ກາລະ ໃຊ້ກັບເວລາຕ່າງໆເຊັ່ນ ຕະຫຼອດການ, ອະນາຄົດຕະການ, ຊົ່ວກາລະນານ,…ແຫ່ງການເວລາ…
#ຊົ່ວ ເປັນພາສາລາວ ບົ່ງບອກໄລຍະຂອງເວລາຍາວໆ ແລະສັ້ນເຊັ່ນ ຊົ່ວພິບຕາດຽວ, ຊົ່ວອາຍຸຄົນ, ຊົ່ວອາຍຸໄຂ, ຊົ່ວຊິໄດ້ເປັນຄູ່ກັນ, ຊົ່ວຊິໝົດກຳ…
#ລະດູ ເປັນຄຳ ປາລີ-ສັນສະກິດ ບົ່ງບອກໄລຍະໃດໜຶ່ງຂອງປີ ເຊັັ່ນ ລະດູແລ້ງ ພະຈິກ-ເມສາ, ລະດູຝົນ ພຶດສະພາ-ຕຸລາ
ໃນວັດຈະນານຸກົມພາສາລາວທຸກໆສະບັບ ບໍ່ປາກົດຄຳວ່າ “ຊ່ວງ” ທີ່ເປັນຄຳໃຊ້ກັບເວລາ ແຕ່ສັງຄົມສ່ວນຫຼາຍມັກໃຊ້ຄຳນີ້ແທນຄຳວ່າ ຫວ່າງ, ຕອນ, ໄລຍະ ເຊັ່ນ ຊ່ວງລະດູໜາວ, ຊ່ວງກ່ອນ, ຊ່ວງນັ້ນ, ຊ່ວງນີ້….
#ໃນພາສາໄທ ອະທິບາຍໄວ້ຊັດເຈນວ່າ “ช่วง” ເປັນຄຳບອກເວລາທີ່ເປັນຕອນ, ເປັນໄລຍະ ເຊັ່ນ ช่วงเช้า, ช่วงนี้, ช่วงก่อน…. ບໍ່ປາກົດຄຳວ່າ “ຫວ່າງ” ທີ່ເປັນຄຳບອກເວລາຄືໃນພາສາລາວ.
ສະຫຼຸບ:
ຄົນລາວມັກລືມຄຳວ່າ “ຫວ່າງ, ໄລຍະ” ແລ້ວໃຊ້ຄຳວ່າ “ຊ່ວງ” ທີ່ໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກພາສາໄທແທນ ອັນນີ້ອາດເກີດຈາກການເສບສື່ຫຼາຍ.
ແນະນຳ:
– ຖ້າຫາກເປັນການຂຽນທາງການຄວນໃຊ້ “ໄລຍະ, ຫວ່າງ, ຕອນ” ບໍ່ຄວນໃຊ້ຄຳວ່າ “ຊ່ວງ”
– ບໍ່ຄວນໃຊ້ລວມໆກັນເຊັ່ນ ຊົ່ວໄລຍະເວລາ, ໄລຍະເວລາ….
– ໃນອະນາຄົດ ອາດມີການເພີ່ມຄຳວ່າ ຊ່ວງ ເຂົ້າມາຕື່ມ (ແຕ່ຄຳວ່າ ຫວ່າງ ອາດຫາຍໄປ)
ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ Facebook Doodido
ຂອບໃຈແຫລ່ງທີ່ມາ: ປ່ອງຢ້ຽມພາສາລາວ
