ອະທິບາຍຄໍາວ່າ “ຕຸ້ມ” ໃນພາສາລາວມີຄວາມໝາຍແນວໃດ?

ຄໍາວ່າ “ຕຸ້ມ” ໝາຍເຖິງຊື່ຂອງກອງຊະນິດໜຶ່ງເອີ້ນວ່າ ກອງຕຸ້ມ, ເຊິ່ງກອງນີ້ຫຸ້ມດ້ວຍໜັງທັງສອງຂ້າງ ໃຊ້ຕີໃນເວລາຫຼິ້ນບຸນບັ້ງໄຟ ຫຼືກອງທີ່ຕີສຽງດັ່ງຕຸ້ມໆ ເອີ້ນກອງຕຸ້ມ. ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງກໍເປັນເຄື່ອງປະດັບທີ່ມີລັກສະນະຄ້າຍຄືກັບໝາກຕຸ້ມ ແລະ ຫລາຍໆຄົນກໍມັກຈະເອີ້ນວ່າ ຕຸ້ມຫູ, ເຊິ່ງຕາມຮີດຄອງປະເພນີຂອງລາວແມ່ນແມ່ຍິງຈະເປັນຄົນໃສ່ຕຸ້ມຫູ, ແຕ່ປະຈຸບັນນີ້ເຫັນວ່າຜູ້ຊາຍກໍເລີມນຳມາໃສ່ຄືກັນເປັນແຟຊັນຂອງບຸກຄົນນັ້ນ.

ນອກຈາກນີ້, “ຕຸ້ມ” ຍັງໝາຍເຖິງຕຸ້ມແນວໜຶ່ງ ສານດ້ວຍໄມ້ຕອກໄມ້ໄຜ່ ເປັນຮູບກົມ ຈະເປັນເຄືອງມືໃນການກາປາສະນິດໜຶ່ງເຊິ່ງປະຊາຊົນລາວສະໄໝແຕ່ກ່ອນກີ້ນຳມາໃຊ້ຫາປາເພື່ອລ້ຽງຊີບ, ແລະ ຕຸ້ມ ອີກແບບໜຶ່ງທີປະຊາຊົນສານສຳລັບຂັງນົກຕໍ່ ມີນົກເຂົາ, ນົກທາ, ນົກຄໍ່ ເປັນຕົ້ນ.

ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຄໍາວ່າ “ຕຸ້ມ”.

ນ. ເຄື່ອງມືຫາປາ ສານດ້ວຍຕອກໄມ້ໄຜ່ມີຮູບຄືຂ້ອງ ມີງາຢູ່ຂ້າງໃຫ້ປາເຂົ້າໄປແລ້ວອອກບໍ່ໄດ້ ເອີ້ນຕຸ້ມ, ຕຸ້ມມີຫຼາຍແນວເຊັ່ນ ແນວຕາຫ່າງ ສຳລັບໃສ່ເອົາກົບເອີ້ນຕຸ້ມກົບ, ແນວຕາຖີ່ໃສ່ເອົາປານ້ອຍເຊັ່ນ ປາສ້ອຍ ປາຂາວ ເອີ້ນຕຸ້ມລານ, ແນວໃຫຍ່ ແລະສູງໃສ່ເອົາປາຄໍ່ ປາດຸກ ເອີ້ນຕຸ້ມໃຫຍ່, ແນວໃຊ້ໂຕ່ງປາ ທີ່ກົ້ນລີ່ ເອີ້ນ ຕຸ້ມໂຕ່ງປາ.
ນ. ເຄື່ອງປະດັບຫູ ທາງໜ້າຮູບຄືໝາກຕຸ້ມ ຂາສັ້ນ ເອີ້ນຕຸ້ມຫູ.
ນ. ກະດຸມ, ກະດຸມທີ່ເຮັດດ້ວຍຄຳ, ເງິນ, ນາກ ຈະເຮັດເປັນເມັດ ຫຼື ຮ້ອຍເປັນພວງຄືສາຍສ້ອຍ ເອີ້ນໝາກຕຸ້ມ, ໃສ່ເສື້ອເອີ້ນຕຸ້ມເສື້ອ, ໃສ່ຜ້າ ເອີ້ນຕຸ້ມຜ້າ.
ນ. ກອງຕຸ້ມ, ຊື່ກອງແນວໜຶ່ງ ຫຸ້ມດ້ວຍໜັງທັງສອງຂ້າງ ໃຊ້ຕີໃນເວລາຫຼິ້ນບຸນບັ້ງໄຟ ຫຼືກອງທີ່ຕີສຽງດັ່ງຕຸ້ມໆ ເອີ້ນກອງຕຸ້ມ.
ນ. ຊື່ຕຸ້ມແນວໜຶ່ງ ສານດ້ວຍໄມ້ຕອກໄມ້ໄຜ່ ເປັນຮູບກົມ ສຳລັບຂັງນົກຕໍ່ ມີນົກເຂົາ, ນົກທາ, ນົກຄໍ່ ເປັນຕົ້ນ.

ຕົວຢ່າງ:

ຕຸ້ມຫູຂອງຂ້ອຍຕົກເຫຍຢູ່ງານດອງມື້ວານນີ້ຊອກບໍ່ເຫັນ ເສຍດາຍເດ
ອ້າຍທິດກຳລາວໄປຕໍ່ນົກໄດ້ຫລາຍໂຕ ລາວເອົາໃສ່ໄວ້ໃນຕຸ້ມ

ສະຫຼຸບ.

ຄໍາວ່າຕຸ້ມ ໝາຍເຖິງຊື່ຂອງກອງຊະນິດໜຶ່ງເອີ້ນວ່າ ກອງຕຸ້ມ, ເຊິ່ງກອງນີ້ຫຸ້ມດ້ວຍໜັງທັງສອງຂ້າງ ໃຊ້ຕີໃນເວລາຫຼິ້ນບຸນບັ້ງໄຟ ຫຼືກອງທີ່ຕີສຽງດັ່ງຕຸ້ມໆ ເອີ້ນກອງຕຸ້ມ. ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງກໍເປັນເຄື່ອງປະດັບທີ່ມີລັກສະນະຄ້າຍຄືກັບໝາກຕຸ້ມ ແລະ ຫລາຍໆຄົນກໍມັກຈະເອີ້ນວ່າ ຕຸ້ມຫູ. ນອກຈາກນີ້, “ຕຸ້ມ” ຍັງໝາຍເຖິງຕຸ້ມແນວໜຶ່ງ ສານດ້ວຍໄມ້ຕອກໄມ້ໄຜ່ ເປັນຮູບກົມ ຈະເປັນເຄືອງມືໃນການກາປາສະນິດໜຶ່ງ ແລະ ຕຸ້ມ ອີກແບບໜຶ່ງທີປະຊາຊົນສານສຳລັບຂັງນົກຕໍ່ ມີນົກເຂົາ, ນົກທາ, ນົກຄໍ່.

ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ ເວົ້າລາວກັນ