ອະທິບາຍຄໍາວ່າ “ແຮ” ໃນພາສາລາວມີຄວາມໝາຍແນວໃດ?

ຄໍາວ່າ “ແຮ” ໝາຍເຖິງຜ້າໄໝທີ່ມີເນື້ອລະອຽດ ສາມາດເອີ້ນໄດ້ວ່າ: ຜ້າແຮ, ເປັນການໃຊ້ກັບແຜ່ນແພ, ເຄື່ອງນຸ່ງຮົ່ມ ຕ່າງໆ, ແລະ ຍັງມີຄວາມໝາຍອີກອັນໜຶ່ງກໍຄືເປັນຊື່ຂອງຕົ້ນຖົ່ວສະນິດໜຶ່ງທີ່ເປັນໜ່ວຍແປໆ ນ້ອຍໆ ສາມາດກິນໄດ້ດ້ວຍການຕົ້ມກິນແກ່ນໃນຖົ່ວ ຫຼື ສາງມາດກິດດິບໄດ້ດ້ວຍການນຳໄປລ້າງແລ້ວຈ້ຳກັບແຈ່ວ, ຖ້າເປັນຄົນທາງເໜືອ ຈະກິນກັບແຈ່ວນ້ຳຜັກຖືວ່າແຊບຫລາຍ, ໃນສະໄໝກ່ອນຂ້າພະເຈົ້າກໍກິນແບບນີ້ຕາມພໍ່ແມ່ປູ່ຢາຕາຍາຍມາແຕ່ດົນເປັນຕົ້ນ.

ນອກຈາກນີ້, “ແຮ” ຍັງໝາຍເຖິງການຮ້າງຫາໄວ້ກ່ອນ ເປັນການສຳຮອງໄວ້, ຈັດໄວ້ກ່ອນ, ບໍ່ວ່າຈະເຮັດວຽກຫຍັງ, ກິນຫຍັງ, ແລະ ອື່ນໆ, ເຊິ່ງເປັນການກະກຽມຄວາມພ້ອມໃຫ້ກັບຕົນເອງ, ບໍລິສັດ ແລະ ອື່ນໆເພື່ອບໍ່ໃຫ້ມີການຂາດເຂີນ ຫລື ຜິດພາດໃນສິ່ງທີ່ຕັ້ງໃຈໄວ້ເຊັ່ນ: ຫົວໜ້າບໍລິສັດໄດ້ແຮເງິນໄວ້ຈ່ຳນວນໜຶ່ງ ແລະ ນຳໄປລົງທືນອີກຈ່ຳນວນໜຶ່ງ, ຫາກກໍລະນີເກີດເຫດບໍ່ຄາດຝັນຂື້ນຫລຸດທືນ ຍັງມີທືນສຳຮອງແຮໄວ້ຈ່າຍຄ່າບໍລິຫານຕ່າງໆຢູ່.

ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຄໍາວ່າ “ແຮ”.

ນ. ຜ້າໄໝເນື້ອລະອຽດ ແລະ ບາງຜ້າໄໝ ເອີ້ນຜ້າແຮ ຢ່າງວ່າ “ບາໄທເທິງໜອນແຮຮຽງພີ່”.
ນ. ຊື່ຕົ້ນຖົ່ວແນວໜຶ່ງ ໜ່ວຍນ້ອຍ ແລະແປ ມີລົດຝາດໃຊ້ກິນໄດ້ ເອີ້ນຖົ່ວແຮ.
ກ. ຫ້າງຫາໄວ້ກ່ອນ, ຈັດໄວ້ກ່ອນ, ຈັດທຳໄວ້ກ່ອນ, ຕຽມໄວ້ກ່ອນ ເອີ້ນແຮ ຢ່າງວ່າ “ເຂືອຈົ່ງຟັນເຮືອໄວ້ ຫຼາຍລຳແຮທ່າ”.

ຕົວຢ່າງ:

ສວນຂ້ອຍມີຕົ້ນຖົ່ວແຮຫລາຍ, ເຮືອນອ້ອມຂ້າງ ຫລື ເພືອນບ້ານຂອງກໍໄດ້ກິນນຳຍ້ອນມີຫລາຍ.
ຫົວໜ້າບໍລິສັດໄດ້ແຮເງິນໄວ້ຈ່ຳນວນໜຶ່ງ ແລະ ນຳໄປລົງທືນອີກຈ່ຳນວນໜຶ່ງ, ຫາກກໍລະນີເກີດເຫດບໍ່ຄາດຝັນຂື້ນຫລຸດທືນ ຍັງມີທືນສຳຮອງແຮໄວ້ຈ່າຍຄ່າບໍລິຫານຕ່າງໆຢູ່
ນ້ຳດືມຢູ່ເຮືອນໃກ້ຈະໝົດແລ້ວຂ້ອຍຕ້ອງໄດ້ຊື້ມາແຮໄວ້.

ສະຫຼຸບ.

ຄໍາວ່າແຮ ຜ້າໄໝເນື້ອລະອຽດ ແລະ ບາງຜ້າໄໝ ເອີ້ນຜ້າແຮ.ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງແມ່ນຫ້າງຫາໄວ້ກ່ອນ, ຈັດໄວ້ກ່ອນ, ຈັດທຳໄວ້ກ່ອນ, ຕຽມໄວ້ກ່ອນ. ນອກຈາກນີ້, “ແຮ” ຍັງໝາຍເຖິງ ຊື່ຕົ້ນຖົ່ວແນວໜຶ່ງ ໜ່ວຍນ້ອຍ ແລະແປ ມີລົດຝາດໃຊ້ກິນໄດ້ ເອີ້ນຖົ່ວແຮອີກດ້ວຍ.

ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ ເວົ້າລາວກັນ