ອະທິບາຍຄໍາວ່າ “ຮົມ” ໃນພາສາລາວມີຄວາມໝາຍແນວໃດ?

ຄໍາວ່າ “ຮົມ” ໝາຍເຖິງການຮົມ ຫຼື ລົນໃຫ້ຮ້ອນດ້ວຍອາຍຮ້ອນອາດຈະເປັນອາຍນ້ຳ ຫຼື ຄວັນກໍຕາມ, ສ່ວນຫລາຍແມ່ນຈະເຫັນຕາມປ້າຍຕ່າງໆດັ່ງຮ້ານຮົມຢາເປັນຕົ້ນ, ເຊິ່ງການຮົມຢາຈະເປັນການສ້າງຄວາມຮ້ອນອາດຈະເປັນນ້ຳຕົ້ມກັບຢາແລ້ວມີອາຍຄວັນອອກມາເພື່ອໃຫ້ຄົນມານັ່ງຮົມຢາໃນຫ້ອງທີ່ກຳນົດໃຫ້ໂດຍຄາດວ່າຈະເຮັດໃຫ້ຫາຍຈາກພະຍາດ ຫລື ຫາຍເມືອຍ ແລະ ອື່ນໆ ແລ້ວແຕ່ຢາຂອງແຕ່ລະຮ້ານທີ່ຈະເອົາມາຮົມໃຫ້.

ນອກຈາກນີ້, “ຮົມ” ຍັງໝາຍເຖິງຮ່ຳເພີງ, ຄວາມຄິດຮອດຄິດເຖິງຢູ່ໃນໃຈ ຄ້າຍຄືບາດແຜທີ່ເຈັບບໍ່ຮູ້ຫາຍຈັກເທືອ, ເປັນການຄິດຮອດຄິດເຖິງບາດຢູ່ໃນຫົວໃຈຄ້າຍໆມີຄວາມເຈັບປວດແຕ່ບໍ່ເຄີຍຫາຍໄປຈັກເທືອຈາກຄວາມຄິດ ຫລື ຈາກຄວາມຮູ້ສືກຂອງຫົວໃຈ, ເປັນຄວາມຮູ້ສືກຮົມໆ ບໍ່ຫາຍໄປຈາກຄວາມຮູ້ສືກ ອາດຈະເປັນຄວາມຮູ້ສືກ ຮ້າຍ ຫລື ດີ ກໍແລ້ວແຕ່ ຄວາມໝາຍຂອງຄວາມຮູ້ສືກໂຕນີ້ເອີ້ນວ່າ ຮົມ.

ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຄໍາວ່າ “ຮົມ”.

ກ. ອົບ ຫຼື ລົນໃຫ້ຮ້ອນ ດ້ວຍຄວັນ ຫຼື ອາຍໄຟ, ອາຍນ້ຳຮ້ອນ ດັ່ງວ່າ “ແລ້ວລູບຜ້າຮົມກິ່ນກິດສະໜາ”.

ກ. ຮ່ຳເພີງ, ຄິດເຖິງ, ຮົມເພີງ ກໍ່ວ່າ ດັ່ງວ່າ “ອາດູນຮ້ອນ ຮົມເຖິງນາງນາດນົກຮ່ຳຮ້ອງຊົມຕ້ອງຕື່ມລາງ”.

ຕົວຢ່າງ:

ໂອຄວາມຮັກຂອງຂ້ອຍ ເຈົ້າຈາກໄປບໍ່ກັບມາ ຂ້ອຍລໍຖ້າຄິດຮອດເຈົ້າ ຮົມໆ
ມື້ນີ້ຮູ້ສືກເມືອຍໆວ່າຊິຊວນໝູ່ໄປຮົມຢາໃຫ້ສົດຊື່ນຈັກນ້ອຍ
ຮ້ານຮົມຢາໃສ່ຄວາມຮ້ອນຫລາຍໂພດໃນການຈະໃຫ້ລູກຄ້າເຂົ້າ ຮົມ ຢາ.
ນັງຢູ່ໃນຫ້ອງນອນດີໆກໍມີຄົນເຮືອນຂ້າງຈູດຂີ້ເຫຍື້ອເອົາຄວັນມາຮົມໃສ່ກັນເກືອບຕາຍ.

ສະຫຼຸບ.

ຄໍາວ່າຮົມ ມີຄວາມໝາຍວ່າ ອົບ ຫຼື ລົນໃຫ້ຮ້ອນ ດ້ວຍຄວັນ ຫຼື ອາຍໄຟ, ອາຍນ້ຳຮ້ອນ ການຮົມ ຫຼື ລົນໃຫ້ຮ້ອນດ້ວຍອາຍຮ້ອນອາດຈະເປັນອາຍນ້ຳ ຫຼື ຄວັນ ເຊັ່ນວ່າ: ຮົມຢາ, ຮົມຄວັນ ແລະ ອື່ນໆເປັນຕົ້ນ. ນອກຈາກນີ້, “ຮົມ” ຍັງໝາຍເຖິງ ຮ່ຳເພີງ, ຄິດເຖິງ, ຮົມເພີງ ການຄິດຮອດຄິດເຖິງອີກດ້ວຍ ການຮ່ຳເພີງ, ຄວາມຄິດຮອດຄິດເຖິງຢູ່ໃນໃຈ ຄ້າຍຄືບາດແຜທີ່ເຈັບບໍ່ຮູ້ຫາຍຈັກເທືອ.

ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ ເວົ້າລາວກັນ