ອະທິບາຍ ຄໍາວ່າ_“ແຮມ” ມີຄວາມໝາຍແນວໃດໃນພາສາລາວ?

ຄໍາວ່າ “ແຮມ” ມີຄວາມໝາຍໄດ້ສອງສາມຢ່າງ, ເຊິ່ງ ແຮມ ໝາຍເຖິງການນອນຄ້າງຄືນ ຫລື ຄ້າງ ນຳ ເປັນການທີ່ມີຄົນຕ່າງຖິ່ນ ອາດຈະເປັນພີນ້ອງໝູ່ເພືອນ ມິດສະຫາຍ ທີ່ມາຢ້ຽມຢາມ ແລ້ວນອນແຮມນຳເຮືອນເລີຍ ຫຼື ອາດຈະນອນຢູ່ເຮືອນພັກຕ່າງໆເວລາໄປຫລີ້ນໄປທ່ຽວແລ້ວຕ້ອງໄດ້ນອນຄ້າງຄືນ ເອີ້ນວ່າ ນອນແຮມຄືນ.

ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງກໍຄື ແຮມ ໝາຍຄວາມວ່າ ຕອນໜ່ວຍເດືອນທີ່ກ່ຳລັງຢູ່ໃນຊ່ວງຂອງການນ້ອຍລົງຈາກເດືອນເພັງແລ້ວຈະຄ່ອຍໆເປັນໜ່ວຍທີ່ນ້ອຍລົງຕາມລຳດັບຈົນມືດເອີ້ນວ່າ ເດືອນແຮມ ເປັນຕົ້ນ.

ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງ “ແຮມ” ສາມາດເປັນໄດ້ທັງຄຳນາມ ແລະ ຄຳ ກຳມະ, ດັ່ງທີ່ເຮົາມັກຈະໃຊ້ກັນຢູ່ຕະຫລອດກໍຄື ໄປແຮມຄືນຢູ່ບ່ອນນັ້ນບ່ອນນີ້ ຫລື ຊ່ວງນີ້ແມ່ນຊ່ວງເດືອນແຮມ ແລະ ອື່ນໆ. ແລະ “ແຮມ” ໃນພາສາລາວຍັງໝາຍເຖິ່ງ ຫ່າງໄກ, ໄກອອກໄປ ນັ້ນເອງ.

ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຄໍາວ່າ ແຮມ.

ກ. ຄ້າງ, ນອນຄ້າງຄືນ ເອີ້ນແຮມຄືນຄ້າງວັນ ເອີ້ນແຮມວັນ ດັ່ງວ່າ “ບັດນີ້ອົງກູແກ້ວໄກເຮືອນແຮມປ່າ ພໍ່ເບີກເວັ້ນນະຄອນກວ້າງພາກພົງ” (ສິນ).
ນ. ຂ້າງແຮມ, ວັນທີ່ພະຈັນເລີ່ມອັບແສງໂດຍລຳດັບ ຈົນເຖິງມືດມິດ ເອີ້ນແຮມ ມີແຮມຄ່ຳໜຶ່ງ ໄປເຖິງແຮມສິບສີ່ ສິບຫ້າຄ່ຳ ຂອງທຸກເດືອນ.
ກ. ຫ່າງໄກ ດັ່ງວ່າ “ດັ່ງນັ້ນຮາມຮົນຮ້ອນ ກະຫາຍວອນແວນສວ່າງ ເບື້ອງຝ່າຍນ້ອງແຮມເຮື້ອຮອດທວງ” (ຮຸ່ງ).

ຕົວຢ່າງ:

ມື້ວານ, ຂ້ອຍໄປຫລິ້ນວັງວຽງກັບໝູ່ ພາກັນຫລິ້ນຈົນລືມໂມງກັບເລີຍໄດ້ນອນແຮມຄືນຢູ່ວັງວຽງເລີຍ.
ອາທິດແລ້ວ ເດືອນແຮມ ພວກຂ້ອຍພາກັນຕັ້ງວົງກິນເຫລົ້າກັນຢູ່ບ້ານສ່ຽວ.
ມື້ໜ້າຊິໄປແຮມຢູ່ບ້ານເຈົ້າເດີ

ສະຫຼຸບ.

ຄໍາວ່າແຮມ ມີຄວາມໝາຍວ່າ ຄ້າງ, ນອນຄ້າງຄືນ ເອີ້ນແຮມຄືນຄ້າງວັນ ເອີ້ນແຮມວັນ ແລະ ອີກຄວາມໝາຍກໍຄື ຂ້າງແຮມ, ວັນທີ່ພະຈັນເລີ່ມອັບແສງໂດຍລຳດັບ ຈົນເຖິງມືດມິດ ຫລື ຫ່າງອອກໄປເລື້ອຍໆ.

ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ ເວົ້າລາວກັນ