ຄໍາວ່າ “ຕົວະ” ການນໍາໃຊ້ ແລະ ຄວາມໝາຍໃນພາສາລາວ
DooDiDo
ອະທິບາຍຄໍາວ່າ “ຕົວະ” ມີຄວາມໝາຍແນວໃດ?
ຄໍາວ່າ “ຕົວະ” (ຂີ້ຕົວະ ກໍວ່າ) ຫຼື ຕົວະຍົວະ ໝາຍເຖິງການເວົ້າບໍ່ຈິງ, ເວົ້າໃນສິ່ງທີ່ບໍ່ມີມູນ ຊຶ່ງເປັນການຫຼອກລວງຜູ້ອື່ນໃຫ້ຫຼົງເຊື່ອ, ຫຼົງຟັງຄວາມໃນສິ່ງທີ່ເວົ້າ. “ຕົວະ” ຫຼື ຕົ້ມ ປະກົດໃຫ້ເຫັນຫຼາຍໃນສັງຄົມ ທຸກວັນນີ້ ຊຶ່ງວັດຖຸປະສົງຂອງການຕົວະສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຫາຜົນປະໂຫຍດຢ່າງໃດຢ່າງນຶ່ງໃຫ້ຕົນເອງ ເຊັ່ນ ຕົວະຂາຍເຄື່ອງເພື່ອໃຫ້ໄດ້ເງິນ, ຕົວະຄູອາຈານ ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຄະແນນ, ຕົວລູກນ້ອງເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຈ່າຍຄ່າ ແຮງຖືກ ແລະ ອື່ນໆ. ຄໍາວ່າ “ຕົວະ” ກົງກັນຂ້າມກັບ ຄໍາວ່າ “ສັດຊື່”.
ຄໍາວ່າ “ຕົວະ” ມີຄວາມຮ້າຍແຮງຕ່າງກັນອອກໄປທາງດ້ານກົດໝາຍ ເຖິງວ່າຈະຕົວະເກັ່ງ ຫຼື ຕົວະບໍ່ເກັ່ງ ກໍຕາມ ເຊັ່ນ: ຕົວະ ເພື່ອສໍ້ກົງຊັບສິນຄວາມຮ້າຍແຮງຂອງຄວາມຜິດທາງແພ່ງແມ່ນຂຶ້ນກັບມູນຄ່າຄວາມເສຍຫາຍ, ຕົວະເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 18 ປີ ແລະ ໃຫຍ່ກວ່າ 18 ປີ ເພື່ອກະທໍາສໍາເລົາ ຫຼື ຄ້າພະເພນີ ແມ່ນມີໂທດທາງອາຍາໜັກເບົາແຕກຕ່າງກັນ (ກໍລະນີເດັກແມ່ນໂທດໜັກກວ່າ), ຕົວະພໍ່ແມ່ຄູບາອາ ຈານແມ່ນບາບແຕກຕ່າງກັນໄປແລ້ວແຕ່ສິ່ງທີ່ເວົ້າ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ເສຍຫາຍ ເປັນຕົ້ນ.
ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ຄຳວ່າ “ຕົວະ”.
“ຕົວະ” (1. ຄໍາກິລິຍາ) ເວົ້າບໍ່ຈິງ, ເວົ້າໃນສິ່ງທີ່ບໍ່ມີ, ຂີ້ຕົວະ ກໍວ່າ.
ຕົວຢ່າງ:
- ນັກທຸລະກິດລາຍນຶ່ງ ໄດ້ມາແຈ້ງຄວາມເຈົ້າໜ້າທີ່ ພ້ອມດ້ວຍຫຼັກຖານ ເນື່ອງຈາກຖືກຕົວະ ດ້ວຍຄູ່ຮ່ວມທຸລະກິດ.
- ຜູ້ບ່າວຕົວະຜູ້ສາວໃຫ້ລໍຖ້າ ຍ້ອນຫຼົງເຊື່ອ ຂິ່ງເຮັດໃຫ້ລາວກາຍເປັນສາວຄ້າງບ້ານ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຜົນນນ ຈົນແກ່.
ສະຫຼຸບ.
ຄໍາວ່າ “ຕົວະ” ຫຼື ຂີ້ຕົວະ ຫຼື ຕົວະຍົວະ ຫຼື ຕົວະຕົ້ມ (ຕົ້ມ ກໍວ່າ) ແມ່ນການຫຼອກລວງ ໃຫ້ຂໍ້ມູນເທັດ ຫຼື ບໍ່ເປັນຈິງ ເພາະເວົ້າໃນສິ່ງບໍ່ມີຂໍ້ມູນ, ບໍ່ມີມູນ ຫຼື ບິດເບືອນ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ເຫຍື່ອ ຫຼື ຜູ້ເສຍຫາຍ ຫຼົງເຊື່ອໃນຄໍາເວົ້າ ຫຼື ການກະທໍາຫຼອກ ອາດຈະເສຍຫາຍທາງຊັບສິນ, ເສຍຫາຍທາງກາຍ ຫຼື ເສຍຫາຍທາງຈິດໃນ ກໍໄດ້. “ຕົວະ” ກົງກັນຂ້າມກັບ ຄໍາວ່າ “ສັດຊື່”.
ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ DooDiDo
