ອະທິບາຍຄໍາວ່າ “ຄອງ” ມີຄວາມໝາຍແນວໃດ?

ຄໍາວ່າ “ຄອງ” ໝາຍເຖິງທາງທຽວ, ທາງເດີນຂອງໂຕສັດ ຫຼື ຄົນ ທີ່ທຽວໄປມາຫຼາຍຈົນເປັນຮ່ອງ ຫຼື ຄອງ ເຊັ່ນ: ຄອງກຽນ, ຄອງໂຕໜູ່, ຄອງໂຕອົ້ນ, ຄອງໂຕຕຸ່ນ, ຄອງໂຕໝູປ່າ, ຄອງໂຕງົວ, ຄອງໂຕຄວາຍ, ຄອງໂຕງູ ແລະ ອື່ນໆ. ອີກຄວາມໝາຍນຶ່ງແມ່ນແບບແຜນການດໍາລົງຊີວິດທີ່ເຄີຍເຮັດຊໍ້າແລ້ວຊໍ້າອີກ ຫຼາຍໆເທື່ອ ເອີ້ນຮີດຄອງ ຊຶ່ງເຮົາມັກເອີ້ນ ຮີດເກົ່າຄອງເດີມ, ຮີດຄອງປະເພນີ, ຮີດສິບສອງ ຄອງສິບສີ່ ຮີດຍີ່ຄອງເຈືອງ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຍັງໝາຍເຖິງທາງ ຫຼື ທາງທຽວ ຊຶ່ງຫຼາຍເຜົ່າທາງພາກເໜືອ ຂອງລາວ ແລະ ລ້ານນາຂອງໄທປະຈຸບັນອອກສຽງ “ກາງກອງ” ແປວ່າກາງຄອງ ຫຼື ໝາຍເຖິງກາງທາງ. ຄອງ ຍັງ ໝາຍເຖິງຄອງທໍາ ຫຼື ດໍາລົງຕົນໃຫ້ມີສິນລະທໍາ.

ນອກຈາກນີ້, “ຄອງ” ຍັງໝາຍເຖິງການນຸ່ງ ເຊັ່ນ: ພິກຂຸຄອງຜ້າສະບົງ, ຄອງຜ້າເຫຼືອງ. ອີກຢ່າງແມ່ນ ໝາຍເຖິງປົກຄອງ ຫຼື ຄອບຄອງເຊັ່ນ: ຄອງລາດ, ຄອງບັນລັງ, ຄອງບ້ານ, ຄອງເມືອງ, ຄອງປະເທດ, ຄອງໂລກ, ຄອງຄວາມເປັນໃຫຍ່, ຄອງຮ່າງກາຍ, ຄອງຄວາມເປັນໂສດ, ຄອງຮັກ, ຄອງໃຈ ເປັນຕົ້ນ. “ຄອງ” ຍັງໝາຍເຖິງ ຄອງນໍ້າ ຫຼື ຮ່ອງນໍ້າ ດັ່ງ ຄອງຫ້ວຍ, ຄອງເໝືອງ, ຄອງນໍ້າເປື້ອນ, ຄອງລະບາຍ ນໍ້າແຄມທາງ, ຄອງປານາ ມາ, ຄອງຊູແອດ ແລະ ອື່ນໆ. ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງ “ຄອງ” ແມ່ນການຄອງ ຄອຍ, ຄອງຖ້າ ຫຼື ຄອຍຖ້າ ເຊັ່ນ: ຄອງຖ້າກັບມາ, ຄອງຖ້າວຽກ, ຄອງຫາ, ຄອງຄອຍຮັກ, ຄອງຄອຍ ກັບບ້ານ ແລະ ຫຼາຍໆຢ່າງ.

ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຄຳວ່າ “ຄອງ”.

“ຄອງ” (1. ຄໍານາມ) ຮອຍທີ່ຍາວໄປ, ຮອຍທີ່ຍາວເປັນທາງ, ທາງສັດທຽວ (ຄອງໜູ, ຄອງຕີນກຽນ, ຄອງງູ). ແບບ, ປະເພນີ (ຄອງບູຮານ). ທາງ (ຄອງທັມ ຫຼື ຄອງທໍາ, ຄອງໂລກ). (2. ຄໍາກິລິຍາ) ນຸ່ງ, ທົງ, ປົກຄອງ (ພິກຂຸຄອງຜ້າ, ຂຶ້ນຄອງເມືອງ). ນໍ້າຫ້ວຍ ຫຼື ຮ່ອງທີ່ຄົນຂຸດ (ທ.ຄລອງ). ຄອຍ, ຄອງຄອຍ. ຖ້າ, ຄອງຖ້າ.

ຕົວຢ່າງ:

ໂຕອົ້ນ ທຽວທາງຫຼາຍຈົນເປັນຄອງເຫຼື້ອມ ຖ້າໃສ່ແຮ້ວແມ່ນຖືກແທ້ແນ່ນອນ.
ກາງຄອງ (ເສັ້ນທາງ) ໃນບ້ານແມ່ນອອກແບບເປັນເສັ້ນຊື່ແຕ່ຫົວບ້ານຍາວລົງໄປຈົນສຸດຢູ່ທ້າຍ ບ້ານ ແລະ ມີຮ່ອມທາງນ້ອຍໆ ແຍກອອກເປັນຊ່ວງໆ ເພື່ອສະດວກໃນການສັນຈອນ.

ຄົນລາວຍຶດຖືປະເພນີຕາມຮີດສິບສອງຄອງສິບສີ່ ຮີດຍີ່ຄອງເຈື່ອງ ຊຶ່ງໄດ້ປະຕິບັດກັນມາແຕ່ບູຮານ.
ໃນໂລກນີ້ ຍັງມີຫຼາຍປະເທດທີ່ປົກຄອງປະເທດດ້ວຍເຈົ້າຊີວິດ ແລະ ມີຫຼາຍປະເທດປົກຄອງດ້ວຍ ປະທານາທິບໍດີ ຫຼື ປະທານປະເທດ.
ຄອງນໍ້າແຄມທາງຈັ່ງແມ່ນຮ້ອງນ້ອຍໆ ເຮັດໃຫ້ບໍ່ສາມາດລະບາຍນໍ້າໄດ້ດີໃນເວລາຝົນຕົກ ສະນັ້ນ ນໍ້າຈິ່ງເປັນເຫດໃຫ້ນໍ້າຖ້ວມທາງໃນເວລາຝົນຕົກແຮງ.
ສຸຜາສິດລາວເວົ້າວ່າ “ຄອງຖ້າກິນນ້ອງຊ້າງ ສາມປີຂີ້ບໍ່ອອກ ຄອງເອົາລູກພະເຈົ້າ ເລີຍຊິເຖົ້າແກ່ຕາຍ”.

ສະຫຼຸບ.

ຄໍາວ່າ “ຄອງ” ແມ່ນມີຫຼາຍຄວາມໝາຍເຊັ່ນ: ໝາຍເຖິງຮ່ອງ ຫຼື ທາງທຽວຂອງຄົນ ຫຼື ສັດທີ່ໃຊ້ສັນຈອນ ໄປມາ. ໝາຍເຖິງຮິດຄອງປະເພນີ ໃນການດໍາລົງຊີວິດຂອງເຜົ່າໃດນຶ່ງ ຫຼື ຊາດໃດນຶ່ງ, ໝາຍເຖິງການ ຄອບຄອງ ຫຼື ປົກຄອງ, ໝາຍເຖິງການນຸ່ງຜ້າ, ໝາຍເຖິງຄອງນໍ້າ ຫຼື ຄອງເໝືອງ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງ ໝາຍເຖິງການຄອຍຖ້າ ຫຼື ຄອງຄອຍ.

ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ DooDiDo