ອະທິບາຍຄວາມໝາຍຂອງຄຳວ່າ “ກ່ານ” ແລະ “ກ້ານ”.

ຄໍາວ່າ “ກ່ານ” ແລະ “ກ້ານ” ສອງຄໍານີ້ແມ່ນມີຄວາມໝາຍແຕກຕ່າງກັນ, ແຕ່ການອອກສຽງໃກ້ຄຽງກັນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຊາວຕ່າງ ຊາດທີ່ເວົ້າພາສາລາວ ອາດເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮັບຟັງຄໍາເວົ້າ ຫຼື ປະໂຫຍກນັ້ນບໍ່ແຈ້ງ ອາດເຮັດໃຫ້ມີຄວາມສັບສົນ ເພາະວ່າຄວາມແຕກຕ່າງຂອງການອອກສຽງແມ່ນຕ່າງແຕ່ສຽງສູງກັບສຽງຕໍ່າເທົ່ານັ້ນ.

ຄໍາວ່າ “ກ່ານ” ໝາຍເຖິງການຂັ້ນກັນດ້ວຍສີຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນ: ງູກ່ານປ້ອງ ໝາຍເຖິງງູພິດທີ່ມີສີກ່ານຂັ້ນກັນຫຼາຍເທື່ອແຕ່ຫົວເຖິງຫາງ, ນົກຄໍກ່ານ, ໝາຫ່າງກ່ານ, ລີ້ນກ່ານ, ທາງມ້າລາຍກ່ານດ້ວຍສີຂາວ ແລະ ດໍາ ແລະ ອື່ນໆ.

ຄໍາວ່າ “ກ້ານ” ໝາຍເຖິງຂວັ້ນ ຫຼື ແກນກາງຂອງໃບໄມ້ ເຊັ່ນ: ກ້ານຕອງ, ກ້ານກ້ວຍ, ກ້ານພ້າວ, ກ້ານໃບພູ, ກ້ານບົວ. ໝາຍເຖິງສິ່ງຂອງທີ່ກົມມົນຍາວ ຫຼື ຄ້າຍທໍ່ ຫຼື ສີ່ງທີ່ຕໍຫົວ ແລະ ບ່າຂອງຄົນ ແລະ ສັດເຂົ້າກັນ ເຊັ່ນ: ກ້ານບິກ, ກ້ານສໍ, ກ້ານຄໍ. ນອກຈາກນີ້, ຍັງໝາຍເຖິງການໃຕ້ ຫຼື ເຍືອງ ດ້ວຍໄຟ ເພື່ອຊອກຫາສັດ ໃນເວລາກາງຄືນເຊັ່ນ: ກ້ານກົບ, ກ້ານຂຽດ, ກ້ານປາ, ກ້ານແມງແຄງ, ກ້ານແມງໄມ້, ກ້ານນົກ, ກ້ານສັດປ່າ ເປັນຕົ້ນ.

ເພື່ອທໍາຄວາມເຂົ້າໃຈການນຳໃຊ້ໃຫ້ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ ເຮົາເບີ່ງຄວາມໝາຍ ແລະ ຕົວຢ່າງດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຄວາມໝາຍຄຳວ່າ “ກ່ານ”.

“ກ່ານ” (1. ຄຳກໍາມະ) ເອົາສີຕ່າງໆ ກັ້ນກັນໄວ້ (2. ຄຳກໍາມະວິເສດ) ມີສີຕ່າງໆສັບກັນໄປມາ ກ່ານປ້ອງ ງູທໍາທານ (ງູກ່ານປ້ອງ).

ຕົວຢ່າງ:

ງູກ່ານປ້ອງມີຫຼາຍປະເພດ ບາງປະເພດມີສີດໍາກ່ານດ້ວຍສີຂາວແຕ່ຫົວຈົນຮອດຫາງ, ບາງປະເພດມີສີດໍາ ແລະ ສີເຫຼືອງກ່ານກັນໄປ ແຕ່ທັງໝົດນັ້ນລ້ວນແຕ່ເປັນງູພິດຕອດເຖິງຂັ້ນຕາຍເຊັ່ນກັນ.
ໝາຫາງກ່ານເປັນຕາຮັກ ຖ້າໄດ້ລູກຂໍໄປເຮັດແນວຈັກໂຕແດ່ເດີ.
ສີ້ນມີຫຼາຍປະເພດ ທີ່ມີເອກະລັກສະເພາະຕົວແຕກຕ່າງກັນໄປ ແຕ່ສ່ວນໃຫຍ່ຈະມີສີກ່ານຂັ້ນກັນໄປ ແລະ ມີລວດລາຍດອກຕ່າງໆ.

ຄວາມໝາຍຄຳວ່າ “ກ້ານ”.

“ກ້ານ” ຂວັ້ນໃບໄມ້ທີ່ຍາວໆ, ແກນກາງຂອງໃບໄມ້. ສິ່ງຂອງເປັນທໍ່ກົມຍາວ, ສີ່ງທີ່ຕໍ່ຫົວ ແລະ ບ່າໃສ່ກັນຂອງຄົນ ຫຼື ສັດ. (2. ຄໍາກໍາມະ) ໄຕ້ໄຟຊອກຫາສັດປ່າ ໃນເວລາກາງຄືນ.

ຕົວຢ່າງ:

ເວລາຊິເອົາຕອງກ້ວາຍ ເພື່ອຄວາມສະບາຍໃຫ້ຕັດກ້ານມັນລົງມາແລ້ວ ຈິ່ງມາລິເອົາແຕ່ໃບຕອງ.
ຄວາຍຜູ້ງ່ານ ມີກ້ານຄໍທີ່ມີກ້າມເປັນໝັດໃຫຍ່ ເວລາຊົນກັນແມ່ນອາໃສກ້ານຄໍ ແລະ ເຂົາເປັນຫຼັກ.
ບິກກ້ານນີ້ຈັ່ງແມ່ນງາມ ກ້ານມີສີສົດໃສ ແລະ ມີລວດລາຍດີ ຂຽນກໍ່ມ່ວນມືເຮັດໃຫ້ບໍ່ຢາກເຊົາ.
ວານນີ້ໄປກ້ານຂຽດ ໄດ້ເຕັມຂ້ອງນຶ່ງ ປະມານເຄີ່ງກິໂລ ເອົາມາເຮັດຂຽດຢ້າງ, ເອາະ ກິນ ແຊບຄັກແຊບແນ່.

ສະຫຼຸບ.

ຄຳວ່າ “ກ່ານ” ໝາຍເຖິງການຂັ້ນກັນດ້ວຍສີຕ່າງກັນ. ສ່ວນຄຳວ່າ “ກ້ານ” ໝາຍເຖິງກ້ານໃບໄມ້, ກ້ານຄໍ, ກ້ານບິກ ແລະ ອື່ນໆ. ນອກຈາກນີ້ຍັງໝາຍເຖິງການໄຕ້ໄຟ ເພື່ອໄປຊອກຫາກິນຫາຢູ່ ເປັນຕົ້ນແມ່ນສັດປ່າຕ່າງໆໃນເວລາກາງຄືນ.

ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ DooDiDo