ຄຳວ່າ “ກາ” ແລະ “ກ້າ” ມີຄວາມໝາຍອັນດຽວກັນບໍ່?
DooDiDo
ອະທິບາຍຄວາມຂອງຄຳວ່າ “ກາ” ແລະ “ກ້າ”.
ຄໍາວ່າ “ກາ” ແລະ ຄໍາວ່າ “ກ້າ” ສອງຄໍານີ້ມີຄວາມໝາຍແຕກຕ່າງກັນ ແຕ່ການອອກສຽງໃກ້ຄຽງກັນແຕກຕ່າງຂອງການອອກສຽງສູງ ກັບສຽງຕໍ່າ.
ຄໍາວ່າ “ກາ” ໝາຍເຖິງຊື່ນົກແນວນຶ່ງເອີ້ນວ່າ ໂຕກາ ຫຼື ນົກກາ ເປັນສັດກິນຊາກສັດຕາຍຄົນສ່ວນໃຫຍ່ ຖືວ່າເປັນສັດອັບປະມຸງຄຸນ. ເປັນຊື່ຂອງຫຼາຍແນວອີກດ້ວຍເປັນຕົ້ນ ໝໍ້ກາ, ການໍ້າກາຈໍ້າ, ກາຂິດຂ້າ.
ຄໍາວ່າ “ກ້າ” ໝາຍເຖິງຕົ້ນເຂົ້າທີ່ຫວ່ານໄວ້ຖີ່ໆສໍາລັບຫຼົກໄປດຳ ຫຼື ພືດອ່ອນໆ ທີ່ໄດ້ຈາກການເອົາເມັດພືດຜັກຕ່າງໆ ຫວ່ານໄວ້ ເພື່ອຫຼົກໄປປູກໃໝ່. ໝາຍເຖິງຄວາມກ້າຫານ ຫຼື ບໍ່ຢ້ານກົວ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງໝາຍເຖິງຄວາມແຂງແກ່ນເຊັ່ນ: ເຫຼັກກ້າ, ພູເຂົາກ້າ ເປັນຕົ້ນ.
ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈຄວາມໝາຍຂອງການນນຳໃຊ້ສອງຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນເຮົາມາເບີ່ງນໍາກັນດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ຄວາມໝາຍຄຳວ່າ “ກາ”.
“ກາ” (1. ຄໍານາມ) ສັດມປີກຈຳພວກນຶ່ງຂົນສີດໍາ ຮ້ອງກາໆ, (2. ຄໍານາມ) ຊື່ເຄື່ອງໝາຍຮູບ (+) ຊຶ່ງຕັດມາຈາກຄໍາວ່າກາປະທະ (ຕີນກາ) (3. ຄໍານາມ) ໝໍ້ຕົ້ມນໍ້າ (ເອີ້ນໝໍ້ກາ), (4. ຄໍາກິລິຍາ) ໝາຍໄວ້, ຂຽນເຄື່ອງໝາຍຢ່າງໃດຢ່າງນຶ່ງໄວ້, (5. ຄໍານາມ) ຊື່ປາແນວນຶ່ງເປັນປາມີເກັດ ເກັດສີມູມໆແຕ່ມົນ ແລະ ໃຫຍ່ກວ່າປາເຂັງ.
ຕົວຢ່າງ:
- ເບີ່ງສາລະຄະດີສັດ ເຫັນຝູງໂຕກາ ພາກັນຈິກກິນຊາກໂຕກວາງທີ່ຕາຍແລ້ວ ຈົນໝົດໂຕເຫຼືອ ແຕ່ກະດູກ.
- ລາວອາຍຸຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ໜ້າລາວເລີ່ມມີຮອຍຕີນກາ.
- ການດື່ມນໍ້າທີ່ຕົ້ມຟົດຈາກກາແມ່ນສະອາດ ແລະ ປອດໄພ ແຕ່ປະຈຸບັນແມ່ນນິຍົມກັນດື່ມນໍ້າດືມຈາກໂຮງງານເປັນຫຼັກ.
- ເຄື່ອງໝາຍການຄ້າຂອງບໍລິສັດແອບໂປ້ ແມ່ນລຽບງ່າຍ ແລະ ງາມສະດຸດຕາ.
ຄວາມໝາຍຄຳວ່າ “ກ້າ”.
“ກ້າ” (1. ຄໍານາມ) ຕົ້ນເຂົ້າທີ່ຫວ່ານໄວ້ຖີ່ໆສໍາລັບຫຼົກໄປດຳ, ຫີນ (ພູເຂົາກ້າ). (2. ຄໍາກໍາມະ) ເອົາເມັດພືດຜັກຕ່າງໆ ຫວ່ານໄວ້ ເພື່ອຫຼົກໄປປູກໃໝ່. (3. ຄໍາກິລິຍາວິເສດ) ແຂງ, ບໍ່ຢ້ານ, ກ້າຫານ.
ຕົວຢ່າງ:
- ພໍຮອດເດືອນສີ່ ເດືອນຫ້າ ປະຊາຊົນຫຼາຍທ້ອງຖີ່ນເລີ່ມຕົກກ້າ ເພື່ອໄວ້ດໍານາ.
- ມື້ແລງຊິກ້າແກ່ນຜັກກາດໄວ້ຈັກສອງສາມໜາດ ເພື່ອໄວ້ປູກຂາຍ ພໍມີລາຍໄດ້ເສີມ ນອກຈາກ ເງິນເດືອນ.
- ທ່ານ ສີທອງ ວິລະຊົນ ເປັນນັກຮົບແຂ່ງຂັນທີ່ກ້າຫານຊານໄຊຂອງຄົນລາວ ບໍ່ຢ້ານກົວຕໍ່ຄວາມຕາຍ ລາວສະຊີວິດ ເພື່ອພາລະກິດຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ.
- ເຮືອນຮ້າງຫຼັງນັ້ນ ຫຼາຍຄົນຊ່າວ່າມີຜີ ແຕ່ລາວກ້າຫຼາຍເຂົ້າໄປເລາະຄົນດຽວຕອນເດີກເສີຍ.
ສະຫຼຸບ.
ຄຳວ່າ “ກາ” ແລະ “ກ້າ” ແມ່ນມີຄວາມໝາຍຕ່າງກັນແຕ່ການອອກສຽງຕ່າງແຕ່ສຽງສູງຕໍ່າ. ຄໍາວ່າ “ກາ” ໝາຍເຖິງໂຕກາ ຊຶ່ງເປັນນົກກິນຊາກມີສີດໍາ, ໝາຍເຖິງເຄື່ອງໝາຍຕິນກາ, ໝາຍເຖິງການໍ້າ ແລະ ໝາຍເຖິງເຄື່ອງໝາຍ ຫຼື ເຄື່ອງໝາຍການຄ້າ. ສ່ວນຄໍາວ່າ “ກ້າ” ໝາຍເຖິງຕົ້ນເຂົ້າອ່ອນ ຫຼື ຕົ້ນກ້າ, ໝາຍເຖິງສິ່ງທີ່ແຂງເປັນພິເສດເຊັ່ນ ເຫຼັກກ້າ, ພູເຂົາກ້າ ເປັນຕົ້ນ. ໝາຍເຖິງການກ້າເມັດພຶດຕ່າງໆ ແລະ ຍັງໝາຍເຖິງຄວາມບໍ່ຢ້ານ ຫຼື ຫານ, ອາດຫານ, ກ້າຫານ.
ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ DooDiDo
