ຄໍາວ່າ “ດັງ” ການນໍາໃຊ້ ແລະ ຄວາມໝາຍໃນພາສາລາວໃຫ້ລະອຽດຕື່ມ
DooDiDo
ອະທິບາຍລະອຽດ ຄໍາວ່າ “ດັງ” ມີຄວາມໝາຍແນວໃດ?
ອະໄວຍະວະຂອງມະນຸດເຮົາ ຫລື ສັດສາວາສິງຕ່າງໆທີ່ໃຊ້ໃນການຫາຍໃຈເພື່ອໃຫ້ມີຊິວິດຢູ່ຫລອດໄດ້ນັ້ນໃນພາສາລາວກໍຄື ຄຳວ່າ ດັງ, ແຕ່ຄວາມໝາຍຂອງດັງຍັງສາມາດໝາຍເຖິງຄວາມໝາຍອື່ນໄດ້ອີກໃນການໃຊ້ເປັນຄຳກຳມະເຊັ່ນວ່າ: ການທີ່ມີສຽງຕ່າງໆເກີດຂື້ນ ເອີ້ນວ່າ ສຽງດັງ, ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ ບາງຄັ້ງກໍຍັງໃຊ້ເປັນການບອກນຳອີກ ເຊັ່ນວ່າ: ດັງດັງ ມີຄວາມໝາຍວ່າ ດັງຂື້ນອີກ ຫລື ເພີ່ມສຽງຂື້ນອີກນັ້ນເອງ.
ສະນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈ ການນໍາໃຊ້ຄໍາດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາມາເບິ່ງລາຍລະອຽດ, ໂດຍອີງຕາມຂໍ້ມູນຂອງວັດຈະນະນຸກົມພາສາລາວ ສະບັບຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຮຽບຮຽງ ໂດຍ ດຣ. ທອງຄໍາ ອ່ອນມະນີ ເຮົາສາມາດອະທິບາຍຄວາມໝາຍ ແລະ ວິທີການນໍາໃຊ້ສອງຄໍາສັບດັ່ງກ່າວ ໄດ້ດັ່ງນີ້:
ຄຳວ່າ ດັງ.
ດັງ ໃຊ້ເປັນທັງຄໍາກໍາມະ ແລະ ຄໍານາມ ມີຄວາມໝາຍທີ່ແຕກຕ່າງກັນອອກໄປເຊັ່ນ:
ດັງ (ຄໍານາມ) ໝາຍເຖິງ ອະໄວຍະວະຂອງຄົນ ແລະ ສັດ ບ່ອນສໍາລັບຫາຍໃຈ ເອີ້ນວ່າ ດັງ.
ດັງແປ ເອີ້ນ ດັງແໝບ; ດັງບານ ຫຼື ຮູດັງກວ້າງ ເອີ້ນ ດັງປື່ງ; ດັງໂດ່ງ ຫຼື ດັງໃຫຍ່ ເອີ້ນດັງໂມ; ດັງແວ່ງຫຼາຍເອີ້ນ ດັງວືກ; ດັງແວ່ງປານກາງ ເອີ້ນ ດັງວາກ…
ດັງ (ຄໍາກໍາມະ1) ໝາຍເຖິງ ບັງເກີດສຽງຂຶ້ນ, ກົງກັນຂ້າມກັບມິດ.
ຕົວຢ່າງ:
ສຽງຟ້າຮ້ອງດັງສະນັ່ນຫວັ່ນໄຫວ.
ເຮົາມັກໄດ້ຍິນສຽງກະໂພກດັງກຶກກ້ອງທົ່ວເມືອງຍາມປີໃໝ່ຈີນ ຫຼື ກຸດຈີນ.
ດັງ (ຄໍາກໍາມ2) ໝາຍເຖິງ ຕິດ, ກໍ່, ຈູດ.
ຕົວຢ່າງ:
ນ້ອງຂອງຂ້ອຍດັງໄຟນຶ້ງເຂົ້າທຸກເຊົ້າແລງ.
ສະຫຼຸບ.
ຄໍາວ່າ ດັງ ໃນຮູບແບບຂອງຄໍານາມໝາຍເຖິງອະໄວຍະວະໜຶ່ງຂອງຄົນ ແລະ ສັດ ໃຊ້ສໍາລັບຫາຍໃຈ ແລະ ດົມກິ່ນ, ດັງ ໃນຮູບແບຂອງຄໍາຄຸນນາມໝາຍເຖິງການບັງເກີດສຽງຂຶ້ນ, ກົງກັນຂ້າມກັບມິດ ເອີ້ນວ່າ ດັງ.
ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ DooDiDo
