ຫລັກການ “ໄວຍາກອນ” ຂອງພາສາລາວ ແລະ ການສະກົດຄຳ.

ການສະກົດຄຳ ໄວຍາກອນ ແລະ ໄວຍະກອນ ເຫັນຫລາຍໆຄົນຍັງສະກົດຜິດກັນຢູ່, ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ຖືກແລ້ວຕ້ອງສະກົດແບບນີ້ ໄວຍາກອນ ເປັນການສະກົດຖືກ ແລະ ການສະກົດ ໄວຍະກອນ ເປັນການສະກົດຜິດ.

ເວົ້າລາວກັນ

#ໄວຍາກອນ ມີເຄົ້າມາຈາກປາລີ-ສັນສະກິດວ່າ ວฺຍາກຣນ ແປວ່າ ລະບຽບຫຼັກການຂອງພາສາ.

ໃນວັດຈະນານຸກົມ ສະບັບສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າຯ2012:862 ອະທິບາຍວ່າ: ລະບຽບການພາຍໃນຂອງພາສາ ເຊິ່ງປະກອບຂຶ້ນດ້ວຍກົດເກນທີ່ສຳພັນກັນຢ່າງແໜ້ນ ໃຫ້ຜູ້ໃຊ້ຕ້ອງປະຕິບັດຕາມໃນເວລາໃຊ້ຕິດຕໍ່ສື່ສານ ດ້ວຍການເວົ້າ ຫຼື ຂຽນ ພາສາອັງກິດໃຊ້ຄຳວ່າ “Grammar”.

#ໄວຍາກອນລາວ ແບ່ງອອກເປັນ 4 ພາກ ຄື: ອັກຂະຫຼະວິທີ, ວະຈີວິພາກ, ວາກະຍະສຳພັນ ແລະສັນທະລັກສະນະ (ສັນທະກະວີ).

ອັກຂະຫຼະວິທີ ໝາຍເຖິງຫຼັກການກ່ຽວກັບອັກສອນ ເຊັ່ນ: ພະຍັນຊະນະ, ສະຫຼະ ແລະວັນນະຍຸດ. ການປະກອບ ພະຍັນຊະນະ, ສະຫຼະ ແລະວັນນະຍຸດ ໃຫ້ເປັນສຽງ ເອີ້ນວ່າ#ພະຍາງ, ສຽງຂອງພະຍາງທີ່ມີຄວາມໝາຍ ເອີ້ນວ່າ#ຄຳ.
ວະຈີວິພາກ ໝາຍເຖິງຫຼັກການກ່ຽວກັບຄຳ ເຊັ່ນ: ຊະນິດຄຳ ແລະປະເພດຄຳ.
-ຊະນິດມີ 2 ຄື ຄຳເຄົ້າ ແລະຄຳປະສົມ. ຄຳເຄົ້່າມີ ເຄົ້າລາວເດີມ ແລະເຄົ້າມາຈາກພາສາອື່ນ. ຄຳປະສົມ ມີປະສົມລາວເດີມແລະລາວເດີມປະສົມກັບມາຈາກພາສາອື່ນ. ປະສົມລາວລາວເດີມມີ ຄຳປະສົມແບບຊ້ອນ-ປະສົມແບບຊໍ້າ. ຄຳປະສົມໃນພາສາປາລີ-ສັນສະກິດເອີ້ນວ່າ ສະໝາດ ແລະສົນທິ.
-ປະເພດມີ 7 ຄື: ນາມ, ແທນນາມ, ກຳມະ, ຄຸນນາມ, ເຊື່ອມ, ຕໍ່ ແລະອຸທານ.
ວາກະຍະສຳພັນ ໝາຍເຖິງຫຼັກການກ່ຽວຂ້ອງກັນຂອງພາສາ ໂດຍທົ່ວໄປມີ ຄຳ, ວະລີ ແລະປະໂຫຍກ.
-ຄຳ ຫົວໜ່ວຍພື້ນຖານຂອງປະໂຫຍກ ເຮັດໜ້າທີ່ເປັນ ຕົວຕັ້ງ,ສະແດງ ແລະປະກອບ.
-ວະລີ ກຸ່ມຄຳທີ່ໃຫຍ່ກວ່າຄຳ ນ້ອຍກວ່າປະໂຫຍກ ເຮັດໜ້າທີ່ຄ້າຍຄືຄຳ.
-ປະໂຫຍກ ຫົວໜ່ວຍ ຫຼື ລະບົບຂອງພາສາສື່ສານທີ່ສົມບູນ ປະກອບມີ ຕົວຕັ້ງ, ສະແດງ ແລະປະກອບ.

ຫຼັກວາກະຍະສຳພັນສາມາດອະທິບາຍໄດ້ຄື ການສຳພັນແບບໂຕຕົ້ນຕໍ ໂຕສຳຮອງ (ອະນຸພາກ), ສະເໝີກັນ (ພາຄານຸພາກ) ແລະໂຕຕັ້ງ ໂຕສຳແດງ (ສົງເຄາະພາກ).