ມາເບິ່ງຄວາມເຊື່ອດັ້ງເດີມຂອງຊົນເຜົ່າລາວ-ໄຕ ໃນສະໄໝບູຮານ 3000-4000 ປີກ່ອນ.

ລັກສະນະຄວາມເຊື່ອຢ່າງຝັງແຫນ້ນໃນເລື່ອງຜີສາງເທວະດາ ແລະສິ່ງສັກສິດຕ່າງໆ ອັນເປັນແນວຄວາມເຊື່ອດັ້ງເດີມຂອງສັງຄົມລາວ, ດັ່ງປາກົດໃນວັນນະກໍຂຸນບູລົມ ຄືທຸກຢ່າງເກີດການບັນດານຂອງເທບໃນຄວາມນເຂົ້າໃຈວ່າ ເທບ ຫຼື ແຖນ ມີລິດມີອໍານາດຫຼວງຫຼາຍຄວບຄຸມຟ້າດິນ, ເມື່ອປະສົບຄວາມເດືອດຮ້ອນໄພພິບັດຕ່າງໆ ຈິ່ງມີການບອກຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຈາກແຖນໂດຍກົງ.

ຄວາມເຊື່ອດັ່ງເດີມຄື ຄວາມເຊື່ອທີ່ປາກົດໃນສັງຄົມປະຊາຊົນລາວ ກ່ອນໄດ້ຮັບອິດທິພົນພຸດທະສາສະຫນາເຂົ້າມາໃນອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ. ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ມະນຸດມີຄວາມເຊື່ອເຫຼົ່ານີ້ ກໍເພື່ອແກ້ເຫດແຫ່ງຄວາມກົວ ທີ່ມະນຸດຕ້ອງປະສົບກັບໄພທໍາມະຊາດ.

ດັ່ງນັ້ນ, ເກີດຄວາມເຊື່ອຂຶ້ນມາເພື່ອປົກປ້ອງ ຕົນເອງໃຫ້ພົ້ນຈາກໄພທໍາມະຊາດ, ເປັນຄວາມເຊື່ອຜູກພັນກ່ຽວກັບຜີສາງເທວະດາ ແລະ ສິ່ງສັກສິດຕ່າງໆ. ຄວາມເຊື່ອກ່ຽວກັບຜີວິນຍານໃນສັງຄົມລາວມາແຕ່ດັ້ງເດີມ ແລະ ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ວິຖີຊີວິດເຊັ່ນ: ການຍຶດຫມັ້ນໃນຄະຕິຂອງບັນພະບູລຸດ, ຂະນົບທໍານຽມປະເພນີ, ເຊື່ອຖືໃນສິ່ງທີ່ສັກສິດ, ໂຊກລາງຂອງຂັງ.

ເທບ ຫຼື ເທວະດາຜູ້ມີຫນ້າທີ່ປົກປັກຮັກ. ປະຊາຊົນ ເອີ້ນວ່າ “ອາຮັກ” ຫຼື ມັກເອີ້ນກັນຈົນຕິດປາກວ່າ “ເທວະດາອາຮັກ” ເປັນອາຮັກຊັ້ນຫນຶ່ງ ປະຊາຊົນລາວເອີ້ນວ່າ ຟ້າ ຫຼື ແຖນ ຕໍ່ມາຈິ່ງປ່ຽນເປັນ ຜີແຖນ ເຊື່ອກັນວ່າຢູ່ສະຫວັນ ຫຼື ເທິງຟ້າ.

ການນັບຖືຜີຂອງປະຊາຊົນລາວໃນອະດີດນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ຈໍາກັດສະເພາະວິນຍານຂອງຄົນທີ່ຕາຍແລ້ວເທົ່ານັ້ນ, ຍັງຄວບຄຸມໄປເຖິງສິ່ງແວດລ້ອມອື່ນໆ ຖືວ່າສັກສິດດ້ວຍ ຈິ່ງນັບວ່າຜີສາງເທວະດາມີອິດທິພົນຕໍ່ວິຖີການດໍາເນີນຊີວິດ ຂອງຄົນໃນສັງຄົມຢ່າງຍິ່ງ.

ປະຊາຊົນລາວຍຸກທໍາອິດມີສາສະຫນາດັ້ງເດີມ ຄື ການນັບຖືຜີ ຖືເທວະດາເປັນບັນພະບູລຸດຂອງຕົນ ແລະສືບເຊື້ອສາຍມາຈາກ ແຖນ. ຕະຫຼອດຮອດປະຊາຊົນທຸກວັນນີ້ ຍັງຢຶດຫມັ້ນໃນຄວາມເຊື່ອດັ້ງເດີມຢ່າງຫນຽວແຫນ້ນເຊັ່ນກັນ;

ດັ່ງຈະເຫັນໃນພິທີກໍາທົ່ວໄປເຊັ່ນ: ການລ້ຽງຜີບັນພະບູລຸດ ລ້ຽງປູ່ຕາ ແລະການຂາບໄຫວ້ບວງສວງຕໍ່ສານພະພູມເຈົ້າທີ່ ເປັນຕົ້ນ.