มาดู!! สรรพคุณของมะกรูดสมุนไพรไทยที่ดีต่อสุขภาพเหงือกและฟัน

“มะกรูด” สมุนไพรไทยเพื่อสุขภาพและบำรุงความสวยความงามได้

สำหรับสมุนไพรพื้นบ้านกลิ่นหอมเฉพาะตัวที่ได้รับความนิยมในการนำมาใช้ประกอบอาหารอย่าง “มะกรูด” มีสรรพคุณตามตำรายาไทยหลายประการ เช่น ต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ รักษาโรค เสริมสร้างสุขภาพให้แข็งแรง ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เป็นไม้เนื้อแข็ง ลำต้นและกิ่งมีหนามยาวเล็กน้อย ใบสีเขียวแก่พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยง เป็นมัน ค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมากเพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ มีผลสีเขียวเข้มคล้ายมะนาวผิวเปลือกนอกขรุขระ ขั้วหัวท้ายของผลเป็นจุก ผลมีต่อมน้ำมันกระจายอยู่ที่ผิว (hesperidium) ผลอ่อนมีเป็นสีเขียวแก่ เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองสด พันธุ์ที่มีผลเล็ก ผิวจะขรุขระน้อยกว่าและไม่มีจุกที่ขั้ว ภายในมีเมล็ดจำนวนมากๆ ด้านต่างๆ เป็นต้น

นอกจากการปรุงรสเครื่องแกง หรือประกอบอาหารไทยหลากหลายเมนู ผล ใบ และผิวเปลือกของมะกรูดยังมีสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพหลายชนิด เช่น วิตามินซี เบต้าแคโรทีน (B-Carotene) ซิโทรเนลลาล (Citronellal) เบต้าไพนีน (B-Pinene) และลิโมนีน (Limonene) เป็นต้น คนจึงนิยมนำมะกรูดไปใช้ประโยชน์ เช่น สกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยประกอบผลิตภัณฑ์บำรุงเส้นผมและหนังศีรษะ ทำยากันยุง หรือยาไล่แมลง 

สรรพคุณมะกรูดดีต่อสุขภาพเหงือกและฟัน

แบคทีเรียในช่องปากเป็นสาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งของโรคเหงือกและฟัน มะกรูดมีสารซิโทรเนลาล (Citronellal) ที่อาจมีฤทธิ์ต้านแบคทีเรียเป็นส่วนประกอบสำคัญ จึงมีงานวิจัยมากมายที่พิสูจน์สรรพคุณของมะกรูดในการต้านเชื้อแบคทีเรียในช่องปาก

มีการศึกษาชิ้นหนึ่งนำน้ำมันสกัดจากใบมะกรูดมาทดสอบในห้องทดลอง เพื่อศึกษาคุณสมบัติในการยับยั้งการก่อตัวของไบโอฟิล์มและเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคปริทันต์ ผลพบว่าน้ำมันสกัดจากใบมะกรูดมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและลดการก่อตัวของไบโอฟิล์มซึ่งเป็นคราบแบคทีเรียในช่องปากได้ถึง 99 เปอร์เซ็นต์ การวิจัยข้างต้นแสดงถึงคุณสมบัติของมะกรูดในการต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อจุลินทรีย์ซึ่งช่วยป้องกันโรคเหงือกและฟันได้ การอักเสบมักก่อให้เกิดอาการปวด บวมแดง และส่งผลให้อวัยวะนั้น ๆ ทำงานไม่เต็มที่ สมุนไพรไทยอย่างมะกรูดมีสารพฤกษเคมีโพลีฟีนอลที่เชื่อว่าอาจช่วยบรรเทาอาการอักเสบจากโรคต่างๆ ได้

ป้องกันยุง

ผลิตภัณฑ์ป้องกันยุงส่วนใหญ่ประกอบด้วยสารป้องกันยุงมาตรฐานหรือดีอีอีที (DEET) ที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้หรือระคายเคืองได้ จึงมีการนำเอาสมุนไพรที่มีสารเคมีธรรมชาติที่อาจออกฤทธิ์ใกล้เคียงกันมาทดลองใช้ป้องกันยุง โดยมีงานค้นคว้าบางส่วนพบว่าน้ำมันหอมระเหยจากมะกรูดและสมุนไพรอื่นๆ อีกหลายชนิดอาจมีฤทธิ์ไล่ยุงได้

จากงานวิจัยศึกษาคุณสมบัติของน้ำมันมะกรูดและสมุนไพรอื่นๆ ในห้องทดลอง พบว่าน้ำมันจากมะกรูดเพียงอย่างเดียวหรือแบบผสมสารวานิลิน (Vanillin) ที่ความเข้มข้น 5 เปอร์เซ็นต์สามารถป้องกันยุงได้นานสูงสุด 3 ชั่วโมง ใบมะกรูดมีประสิทธิภาพในการป้องกันยุงดีกว่าสารที่สกัดจากผิวเปลือกมะกรูดในความเข้มข้นที่เท่ากัน ซึ่งมีประสิทธิภาพในการป้องกันยุงใกล้เคียงกัน

ประโยชน์ด้านอื่นๆ ของมะกรูด

• บำรุงเส้นผมและหนังศีรษะ มะกรูดมีเบต้าแคโรทีน (B-Carotene) สารตั้งต้นของวิตามินเอซึ่งเป็นวิตามินสำคัญที่ช่วยบำรุงสุขภาพผิวหนังและเส้นผม จึงอาจใช้มะกรูดบำรุงสุขภาพเส้นผมและหนังศีรษะได้ด้วยการนำผลมะกรูดสดที่ผ่าครึ่งซีกมาสระผมอีกครั้งหลังใช้ยาสระผมตามปกติ โดยถูมะกรูดกับเส้นผมและหนังศีรษะ หลังจากนั้นปล่อยทิ้งไว้สักพักแล้วล้างออกด้วยน้ำเปล่าให้สะอาด หรือนำผลมะกรูดผ่าครึ่งซีกไปเผาไฟแล้วนำมาใช้สระผม ซึ่งวิธีเหล่านี้อาจช่วยบำรุงเส้นผมให้นุ่มสลวยเงางามและมีสุขภาพดีได้

• บำรุงผิวหน้า มะกรูดมีวิตามินซีและกรดธรรมชาติชนิดต่าง ๆ ที่อาจเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพผิว โดยอาจนำผลมะกรูดสดที่นำเมล็ดออกแล้วไปปั่นรวมกับไข่ขาวหรือผสมน้ำเล็กน้อยก่อนนำมาพอกหน้า แต่ไม่ควรพอกทิ้งไว้นานเกินไป เพราะอาจระคายเคืองต่อผิวได้
• ใบมะกรูด ช่วยแก้ไอ แก้อาการอาเจียนเป็นเลือด ช่วยแก้อาการช้ำใน ทั้งใบมะกรูดยังอุดมไปด้วยเบต้าแคโรทีนซึ่งช่วยชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเร็งและช่วยต่อต้านมะเร็ง, ผลมะกรูด ช่วยแก้อาการไอ ขับเสมหะ โดยการนำมะกรูดผ่าครึ่งและนำไปลนไฟให้นิ่ม แล้วค่อยๆ บีบน้ำมะกรูดลงคอทีละนิดจะช่วยทำให้อาการบรรเทาลงได้ ช่วยฟอกโลหิต โดยนำผลมะกรูดสดมาผ่าเป็น 2 ซีกแล้วนำไปดองกับเกลือหรือน้ำผึ้งประมาณ 1 เดือน แล้วรินเอาแต่น้ำดื่ม

• ช่วยแก้อาการปวดท้อง หรือใช้เป็นยาแก้ปวดท้องในเด็กอ่อน โดยการนำผลมะกรูดมาคว้านไส้กลางออก นำมหาหิงคุ์ใส่และปิดจุก แล้วนำไปเผาไฟจนดำเกรียมและบดจนเป็นผงละลายกับน้ำผึ้งไว้รับประทานแก้อาการปวดได้ ช่วยขับระดู ขับลม โดยผลมะกรูดนำมาดองทำเป็นยาดองเปรี้ยวไว้รับประทาน ยาฟอกเลือดสตรี ขับระดู ยาบำรุงประจำเดือน หรือยาแก้ผอมแห้งแรงน้อย มักจะมีมะกรูดอยู่ในตำรับยาเสมอ

มะกรูดเป็นเป็นสมุนไพรคู่ครัวไทยมาอย่างยาวนาน เพราะนิยมใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องแกงที่จำเป็นอย่างขาดไม่ได้เลย ซึ่งโดยปกติแล้วเรามักจะนิยมใช้ใบมะกรูดและผิวมะกรูดมาเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องปรุงอาหารหลายชนิด นอกจากมะกรูด จะใช้เป็นเครื่องประกอบในอาหารต่างๆ แล้ว ก็ยังมีประโยชน์ในด้านอื่นๆ อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นในด้านของความงามและในด้านของยาสมุนไพร นอกจากนี้ยังถือว่าเป็นไม้มงคลที่นิยมปลูกไว้บริเวณบ้านอีกด้วย 

รู้สรพพคุณของมะกรูดกันแบบนี้แล้ว DooDiDo ขอแนะนำว่าก่อนการใช้มะกรูดหรือสมุนไพรใดๆ ควรศึกษาข้อมูลให้ถี่ถ้วน หากต้องการใช้น้ำมันจากผิวมะกรูด อาจเลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการสกัดโดยการกลั่นแทนการคั้นโดยตรง เพราะจะช่วยขจัดสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ออกไป สำหรับการใช้ผลิตภัณฑ์อื่นๆ ที่มีส่วนผสมของมะกรูด ควรศึกษาฉลากผลิตภัณฑ์ให้ดี ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร และเริ่มใช้ในปริมาณน้อยก่อนเสมอเพื่อป้องกันการละคายเคียงและใช้อย่างปลอดภัย

ขอบคุณแหล่งที่มา: www.pobpad.com