ອາຫານພື້ນບ້ານຊັ້ນຍອດຂອງຄົນລາວ ໄຂ່ມົດສົ້ມ ເຮັດຫຍັງກະແຊບ
ພາບ: ອິນໄຊລາວ
ໄຂ່ມົດສົ້ມ! ສຸດຍອດອາຫານພື້ນບ້ານຂອງຄົນລາວ ໃຜແດ່ເຄີຍກິນ?
ໃນ ສປປ ລາວ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຂດຊົນນະບົດຍັງຄົງພົບເຫັນເປັນປະຈຳໃນການຮັບປະທານເມນູໄຂ່ມົດສົ້ມນີ້, ເຊິງການທີ່ຈະຫາມາໄດ້ກໍບໍ່ທຳມະດາ ຕ້ອງໄດ້ໄປຊອກຫາ ໄປປີນຕົ້ນໄມ້, ໄປແຢ່ເອົາຮັງຂອງມົດສົ້ມນີ້ ເຊິງຕ້ອງໄດ້ມີຄວາມລື້ງເຄີຍ ແລະ ຊຳນິຊຳນານໃນການໄປເອົາ.
“ໄຂ່ມົດສົ້ມ” ອາຫານສຸດຍອດ ຂອງຄົນລາວ ເພາະວ່າກ່ອນເຮົາເອົາມາເຮັດເມນູຕ່າງໆໄດ້ນັ້ນ, ເຮົາຕ້ອງໄດ້ສູ້ຊົນພະຍາຍາມສູງ ເພື່ອທີ່ຈະແຍ່ເອົາມັນລົງມາຈາກຍອດຕົ້ນໄມ້ໄດ້ ພ້ອມຍັງສ່ຽງທີ່ຈະຖືກມົດກັດໄດ້ອີກ.
ໄຂ່ມົດສົ້ມ ສາມາດນຳມາປະກອບອາຫານໄດ້ ຫຼາຍຢ່າງ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ: ກ້ອຍໄຂ່ມົດແດງ, ແກງໃສ່ຜັກຫວານ, ໝົກໃສ່ໄຂ່ ແລະ ຈືນໃສ່ໄຂ່
ມົດສົ້ມເປັນແມງໄມ້ທີຢູ່ນໍາກັນເປັນສັງຄົມ ໂດຍຈະປະກອບມີ ໂຕ ນາງພະຍາ ຫຼື ແມ່ເປັງ, ມົດທະຫານ ແລະ ມົດກຳມະກອນ ຄ້າຍກັບພວກປວກ ຊຶ່ງຈະມີນາງພະຍາເປັນໂຕຄວບຄຸມປະຊາກອນໃນການວາງໄຂ່, ຈັດລະບຽບປະຊາກອນໃນຮັ່ງຕາມໜ້າທີ່ໃຜລາວ.
ມົດກຳມະກອນ ກຳລັງເຮັດໜ້າທີ່ຂອງຕົນເອງຢ່າງຫ້າວຫັນ
ນາງພະຍາ ຈະມີຂະໜາດໃຫຍ່ ປະມານ 20-25 ມມ, ເປັນສີຂຽວອ່ອນປົ່ນສີນໍ້າຕານ, ລໍາໂຕມີປີກ.
ມົດທະຫານ ຮ່າງກ່າຍເປັນສີສົ້ມ ມີແຂ້ວກ້າມຂະໜາດໃຫຍ່, ຂາຄ່ອນຂ້າງຍາວ, ຮ່າງກ່າຍຂະໜາດ 8-10 ມມ ຊຶ່ງມີໜ້າທີໃນການສ້າງຮັ່ງ ແລະ ຊອກຫາອາຫານ.
ສ່ວນ ມົດກໍາມະກອນ ຮ່າງກາຍຂະໜາດ 5-6 ມມ, ຮ່າງກາຍເປັນສີສົ້ມເຂັ້ມ ລໍາໂຕສັ້ນ.
ແຫຼ່ງທີ່ພົບຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ: ຕົ້ນໝາກມ່ວງ, ຕົ້ນຫູກວາງ ແລະ ຕົ້ນໄມ້ຊະນິດຕ່າງໆ. ອາຫານຂອງມົດສົ້ມຈະກິນເພ້ຍ ຊາກສັດທີ່ຕາຍແລ້ວ ເປັນອາຫານການສຶບພັນ ແລະ ວົງຈອນຊີວິດ
- ໄລຍະໄຂ່ (Eggs): ໂຕນາງພະຍາ 1 ໂຕ ຈະວາງໄຂ່ປະມານ 100-500 ໜ່ວຍ. ໄຂ່ມີລັກສະນະສີຂາວຂຸ້ນ ເ ວາງເປັນກຸ່ມພາຍໃນຮັ່ງ, ໄຂ່ທີ່ໄດ້ຮັບການປະຕິສົນທິຈະຂະຫຍາຍມາເປັນນາງພະຍາ ຫຼື ມົດທະຫານ, ມົດກຳມະກອນ ແຕ່ສ່ວນໄຂ່ທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການປະຕິສົນທິຈະກາຍມາເປັນໂຕຜູ້ທັງໝົດ.
- ໄລຍະເປັນດ້ວງ (Larva): ລັກສະນະສີຂາວຂຸ້ນ ບໍ່ມີຂາ ຫົວແຫຼມກົ້ນແປ ທີ່ເຮົາເອີ້ນກັນວ່າ: ໂຕບົ້ງ. ໃນນີ້ໂຕອ່ອນຂອງມົດທະຫານ ແລະ ໂຕຜູ້ ຈະມີຂະໜາດນ້ອຍກວ່າໄຂ່ທີ່ຈະກາຍເປັນໂຕນາງພະຍາ. ໃນຮອບໜຶ່ງປີຈະມີດ້ວງນາງພະຍາພຽງລະດູດຽວ ຄື ລະດູແລ້ງ ລະຫວ່າງເດືອນ ເມສາ-ມີຖຸນາ.
- ໄລຍະດັກແດ້ (Pupa): ລັກສະນະສີຂາວຂຸ້ນ ມີຂາ ແລະ ປີກຍືດອອກມາຈາກລໍາໂຕ, ໄລຍະນີ້ເອີ້ນວ່າ: ໄລຍະທີ່ເປັນໂຕນາງ. ຊຶ່ງໄລຍະນີ້ເປັນໄລຍະທີມີການແບ່ງຊັ້ນໃນສັງຄົມຂອງມົດສົ້ມຄື: ກ່າຍມາເປັນໂຕນາງພະຍາ ແລະ ກາຍມາເປັນມົດທະຫານ ແລະ ກຳມະກອນ.
- ໄລຍະສືບພັນ (Reproduction): ຈະປະກອບດ້ວຍໂຕນາງພະຍາ ຫຼື ແມ່ເປັງ ເຮັດໜ້າທີວາງໄຂ່ ແລະ ມົດທີ່ເປັນເພດຜູ້ທີ່ມີຮ່າງກ່າຍຂະໜາດນ້ອຍ ສີດຳ ມີປີກໃສໆ ເມືອປະສົມພັນແລ້ວຈະຕາຍ. ສ່ວນໂຕແມ່ທີ່ເປັນມົດກຳມະກອນທີ່ເປັນໝັນ ບໍ່ມີປີກ ສີສົ້ມປົນແດງແມ່ນມີ 2 ຂະໜາດທີ່ແຕກຕ່າງກັນເຊັ່ນ: ໂຕທີ່ມີຂະໜາດໃຫຍ່ (ມົດທະຫານ) ເຮັດໜ້າທີ່ສ້າງຮັ່ງ, ຫາອາຫານ ແລະ ປ້ອງກັນສັດຕູ້. ສ່ວນໂຕນ້ອຍ (ມົດກຳມະກອນ) ຈະເປັນຜູ້ເບິ່ງແຍງໂຕອ່ອນພາຍໃນຮັ່ງ.
ຄຸນປະໂຫຍດຂອງໄຂ່ມົດສົ້ມ: ໄຂ່ມົດສົ້ມເປັນອາຫານທີ່ມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ ເພາະມີໂປຣຕີນສູງ ໄຂ່ມົດສົ້ມ 100 ກາມ ຈະໃຫ້ໂປຣຕີນຮອດ 6,8 ກາມ ໄຂ່ມົດສົ້ມຍັງມີໄຂມັນ ແລະ ພະລັງງານໜ້ອຍກວ່າຖ້າທຽບກັບໄຂ່ໄກ່ ເພາະໄຂມົດແດງມີໄຂມັນພຽງແຕ່ 2,6 ກາມ ໃນຂະນະທີ່ໄຂ່ໄກ່ມີໄຂມັນ 11,7 ກາມ ສ່ວນເລື່ອງພະລັງງານນັ້ນ ຖ້າກິນໄຂ່ມົດແດງຈະໃຫ້ພະລັງງານ 86 ແຄລໍຣີ ໃນຂະນະທີ່ໄຂ່ໄກ່ໃຫ້ພະລັງງານສູງຮອດ 155 ແຄລໍຣີ ເມື່ອທຽບຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການໃນປະລິມານ 100 ກາມ ເທົ່າກັນ
ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ມົດສົ້ມ ນອກຈາກຈະມີຕາມທຳມະຊາດ, ໃນປະເທດພື້ນບ້ານ ຍັງນິຍົມລ້ຽງ ເພື່ອເອົາໄຂ່ຂອງມັນອີກດ້ວຍ, ຕິດຕາມນຳກັນ ອາທິດຫນ້າ ແອັດມິນຈະພາໄປເບີ່ງວິທີລ້ຽງມົດສົ້ມ ເພື່ອເອົາໄຂ່ຂອງມັນ.
ຕິດຕາມຂ່າວການເຄືອນໄຫວທັນເຫດການ ເລື່ອງທຸລະກິດ ແລະ ເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນລາວໄດ້ທີ່ DooDiDo
ຂອບໃຈແຫລ່ງທີ່ມາ: ອີນໄຊລາວ.
