เมื่อลูกมีไข้สูง พ่อแม่ควรทำอย่างไร

ไข้สูง

ไข้สูง ในเด็กเป็นอาการที่ทำให้พ่อแม่กังวลใจว่าจะทำอย่างไรเมื่อลูกมีไข้ เบื้องต้นพ่อแม่ต้องวัดอุณหภูมิร่างกายเพื่อเช็คดูว่าลูกเป็นไข้ธรรมดาหรือว่ามีไข้สูง เพราะจะได้เลือกใช้วิธีบรรเทาเพื่อลดไข้และเลือกกินยาลดไข้ให้เหมาะสม หรือใช้วิธีการเช็ดตัวลดไข้ให้ร่างกายระบายความร้อน หากใช้วิธีนี้แล้วไข้ยังไม่ลดหรือลูกมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย ให้รีบพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาอาการต่อไป ในบทความนี้ได้ให้ความหมายของอาการไข้สูง, การวัดอุณหภูมิ, การรักษา, วิธีการลดไข้ และวิธีการเช็ดตัวเพื่อลดอาการไข้สูง

ไข้สูง
ขอบคุณรูปประกอบจาก istockphoto.com

ไข้สูง ต้องมีอุณหภูมิเท่าไร

ไข้สูงหรือไม่นั้นมีมาตรฐานที่ได้จากองค์การอนามัยโลก ซึ่งกำหนดไว้ว่า

  • ไข้: ถ้าอุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 37.5 องศาเซลเซียส (°C) หรือ 99.5 องศาฟาเรนไฮต์ (°F) ถือว่ามีไข้
  • ไข้สูง: ถ้าอุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 38.0 องศาเซลเซียส (°C) หรือ 100.4 องศาฟาเรนไฮต์ (°F) ถือว่ามีไข้สูง

หากลูกมีไข้ควรสังเกตอาการอื่นๆ ที่มีร่วมกัน เช่น อาการหวัด, ปวดร่างกาย, ปวดศีรษะ หรืออาการอื่นๆ ที่อาจเป็นไปได้ และรีบรักษาอาการเบื้องต้นด้วยการกินยาลดไข้ หรือเช็ดตุว หากอาการไม่ดีขึ้นให้พาไปพบแพทย์เพื่อรักษาอาการต่อไป

อาการของเด็กเมื่อมีไข้สูง

เด็กที่มีไข้สูงอาจแสดงอาการต่างๆ ซึ่งอาจแตกต่างไปตามอายุ, สภาวะสุขภาพทั่วไป และสาเหตุของไข้  หากเด็กมีไข้สูงและมีอาการอื่นๆ ควรให้เด็กพักผ่อน ดื่มน้ำเพียงพอ ในบางกรณีควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการตรวจสุขภาพและรักษาต่อไป โดยเฉพาะถ้าเด็กมีอาการที่น่าเป็นห่วงมากขึ้น หรือถ้าไข้ไม่ดีขึ้นหรือมีอาการที่ท่านกังวล นอกจากไข้อาการอื่นๆ ที่เด็กมีได้แก่

  • อ่อนเพลีย: เด็กที่มีไข้สูงอาจรู้สึกอ่อนเพลียหรือไม่ค่อยมีแรง
  • ปวดร่างกาย: เมื่อมีไข้สูงเด็กจะรู้สึกปวดร่างกาย, ปวดศีรษะ, ปวดเมื่อย
  • อาการหวัด: น้ำมูกไหล, จาม, อาการแสบตา
  • ไอ: มีไอ อาจเป็นไอแห้งหรือไอมีเสมหะ
  • อาการคลื่นไส้หรืออาเจียน: เด็กที่มีไข้สูงอาจมีอาการคลื่นไส้หรืออาเจียน
  • การสับสนหรือท้อถอย: เด็กที่มีไข้สูงอาจแสดงอาการท้อถอยหรือสับสน

วิธีวัดอุณหภูมิให้เด็กที่มีไข้

สำหรับการวัดอุณหภูมิในเด็กว่ามีไข้หรือไข้สูง ควรจะทำอย่างอ่อนโยนและให้ความรักและความเข้าใจ ทำให้เด็กรู้สึกสบายใจในขณะที่ทำการวัด ให้เลือกวัดในทางที่เด็กมีความสบาย อาจจะช่วยให้เด็กไม่รู้สึกกังวลหรือกลัวการวัดไข้มากขึ้น นี่คือวิธีวัดอุณหภูมิให้เด็ก

  • วัดอุณหภูมิในปาก: ใช้ที่วัดที่ออกแบบมาเพื่อวัดอุณหภูมิในปาก หลังจากใช้ไว้ประมาณ 3-5 นาที
  • วัดอุณหภูมิในหู: ใช้ที่วัดที่ออกแบบมาเพื่อวัดอุณหภูมิในหู ใส่ที่วัดลงในหูและกดปุ่มที่อุปกรณ์ตัววัด
  • วัดอุณหภูมิบริเวณหน้าผาก: ใช้ที่วัดที่ออกแบบมาเพื่อวัดอุณหภูมิในบริเวณหน้าผาก เหมาะสำหรับเด็กที่ยังเล็ก
  • วัดอุณหภูมิในรักแร้: ใช้ที่วัดที่ออกแบบมาเพื่อวัดอุณหภูมิในรักแร้ โดยวัดบริเวณรักแร้

การรักษาอาการไข้สูงในเด็ก

การรักษาอาการไข้สูงในเด็กมักจะเน้นการบริหารรักษาอาการเบื้องต้นและการให้การดูแลที่เหมาะสม นี่คือบางขั้นตอนที่สามารถทำเพื่อการรักษาอาการไข้ในเด็ก

  • ให้พักผ่อน: เมื่อไข้สูงให้เด็กได้พักผ่อนมากพอ อยู่ในที่ที่อบอุ่นและสบาย
  • รับประทานน้ำเปล่ามาก: ช่วยเพิ่มปริมาณน้ำในร่างกาย ลดความเสี่ยงของการเกิดขาดน้ำ
  • ให้ทานยาลดไข้: เมื่อมีไข้สูงใช้ยาพาราเซตามอล (Paracetamol) หรือไอบรูโฟเอน (Ibuprofen) ตามคำแนะนำของแพทย์ แต่ควรระวังให้ถามแพทย์หรือเภสัชกรเป็นอันดับแรกเพื่อคำแนะนำที่เหมาะสมกับเด็ก
  • รักษาสภาพอุณหภูมิร่างกาย: เมื่อมีไข้สูงสามารถเช็ดตัวเพื่อลดอุณหภูมิร่างกาย
  • ไม่ควรให้เด็กอาบน้ำเย็น: เมื่อมีไข้สูงอาจทำให้เด็กหนาวสั่นและเกิดการชักได้
  • ดูแลความสะอาด: ให้เด็กอาบน้ำอุ่นอย่างสม่ำเสมอ
  • หากเด็กมีอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการที่กังวล: ควรพบแพทย์เพื่อการตรวจวินิจฉัยและการรักษาเพิ่มเติม

วิธีลดไข้และลดไข้สูงที่เร็วที่สุด

การลดไข้และลดไข้สูงที่เร็วที่สุด สามารถทำได้โดยใช้ยาลดไข้ที่เป็นประจำ นี่คือวิธีบางวิธีที่สามารถลดไข้ได้

  • ยาลดไข้: พาราเซตามอล (Paracetamol) เป็นยาลดไข้และแก้ปวดที่ใช้ได้กับทุกวัย หรือไอบรูโฟเอน (Ibuprofen) เหมาะสำหรับเด็กที่มีอายุมากกว่า 6 เดือนขึ้นไป อย่าลืมอ่านคำแนะนำและข้อควรระวัง
  • เพิ่มปริมาณน้ำ: ให้เพิ่มปริมาณน้ำที่ดื่ม และควรดื่มน้ำเย็นและน้ำผลไม้
  • รับประทานอาหารเล็กน้อย: รับประทานอาหารเล็กน้อยแต่บ่อยครั้ง เพื่อรักษาพลังงาน
  • พักผ่อน: ให้ร่างกายได้พักผ่อนมากพอ
  • เช็ดตัวด้วยน้ำอุ่น: ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นเช็ดตัว เพื่อช่วยลดความร้อน
  • ข้อควรหลีกเลี่ยง: หลีกเลี่ยงการอาบน้ำเย็น, การให้น้ำหนักตัว, หรือการใช้แผ่นเย็น เนื่องจากอาจทำให้ร่างกายสร้างความร้อนเพิ่มขึ้น

วิธีการเช็ดตัวเพื่อลดไข้ให้เด็ก

การเช็ดตัวเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยในการลดไข้นอกเหนือจากการกินยา โดยการเช็ดตัวเป็นการใช้น้ำเป็นตัวช่วยถ่ายเทความร้อนออกจากร่างกาย การเช็ดตัวให้กับทารกหรือเด็กหากทำไม่ถูกวิธีอาจทำให้เกิดอาการชักจากภาวะไข้สูงได้ การเช็ดตัวจะมีประสิทธิภาพนั้นจะต้องทำอย่างถูกวิธี โดยมีคำแนะนำดังนี้

อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม

  •  น้ำอุ่น
  •  ผ้าผืนเล็ก 2-3 ผืน
  •  ผ้าขนหนู (สำหรับเช็ดตัว)
  •  กะละมัง/อ่าง

วิธีการเช็ดตัวลดไข้ที่ถูกต้อง

  • เตรียมน้ำอุ่นและพื้นที่สำหรับเช็ดตัวให้พร้อม
  • ถอดเสื้อผ้าออก ให้ใช้ผ้าผืนเล็กชุบน้ำแล้วบิดให้หมาด เช็ดบริเวณหน้า เช็ดแขนและขาทั้ง 2 ข้าง (เช็ดจากปลายมือ, ปลายเท้า สู่ลำตัวโดยเช็ดย้อนรูขุมขนเพื่อระบายความร้อน)
  • เช็ดหน้าและศีรษะ (พักผ้าไว้บริเวณศีรษะ ซอกคอ ซอกรักแร้ ขาหนีบ เพื่อระบายความร้อนได้ดีขึ้น)
  • เช็ดลำตัวด้านหน้า พลิกตัวนอนตะแคงและเช็ดตัวด้านหลัง
  • หลังเช็ดตัวเสร็จ ให้ซับตัวลุกให้แห้ง แล้วสวมใส่เสื้อผ้าเบาสบาย

หมายเหตุ

  • วัดไข้ซ้ำในอีก 15 – 30 นาทีหลังจากเช้ดตัว
  • หากลูกมีอุณหภูมิมากกว่า 37.8 C แสดงว่าไข้ยังไม่ลด
  • ให้เช็ดตัวลดไข้นานประมาณ 10-20 นาที และเปลี่ยนน้ำในอ่างบ่อยๆ เพื่อรักษาอุณหภูมิของน้ำให้อุ่นคงที่
  • หากลูกมีอาการหนาวสั่นควรหยุดเช็ดตัวทันที และควรรีบพาไปพบแพทย์

บทสรุป

เมื่อวัดอุณหภูมิให้ลุกแล้ว ค่าที่สูงกว่า 37.5 องศาเซลเซียส (°C)  ถือว่าลูกมีไข้ และถ้าหากวัดได้เกิน 38.0 องศาเซลเซียส (°C) แสดงว่าลูกมีอาการไข้สูง พ่อแม่ต้องรีบหาวิธีลดไข้สูงให้ลุก ด้วยการกินยาลดไข้ และเช็ดตัวเพื่อบรรเทาอาการ แต่ต้องเลือกวิธีลดไข้ที่เหมาะสมเพื่อให้เป็นวิธีที่ได้ผลที่สุด แต่ถ้าหากทำแล้วลดยังไม่ลดลง ให้รีบพาลูกไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายและรักษาอย่างถูกต้อง

 

ขอบคุณแหล่งอ้างอิง : nationwidechildrens.org/stanfordchildrens.org/health.ucdavis.edu

ติดตามเรื่องราวอื่นๆ และเกมส์ที่น่าสนใจได้ที่ : doodido.com