ມາຮູ້ຈັກກັບປະຫວັດອັນເກົ່າແກ່ຂອງບັນພະບູລຸດເຜົ່າ ລາວ-ໄຕ
ເມືອງແຖນ ຕົ້ນກຳເນີດດັ້ງເດີມຂອງບັນດາບັນພະບູລຸດເຜົ່າ ລາວ-ໄຕ.
ໃນຕອນນີ້ຈະມາເວົ້າກ່ຽວກັບເລື່ອງລາວຂອງເຜົ່າລາວ-ໄຕ ວ່າມີຕົ້ນກ່ຳເນີດບັນພະບູລຸດມາແຕ່ໃສ່ເຊິງຕົ້ນກຳເນີດອັນດັ້ງເດີມຂອງບັນດາບັນພະບູລຸດເຜົ່າ ລາວ-ໄຕ ນັ້ນ ແມ່ນມາຈາກ ເມືອງແຖນນີ້ຕັ້ງຢູ່ ເຂດ 12 ຈຸໄທ ທີ່ບໍລິເວນລ້ອງແມ່ນ້ຳດຳ (ດຽນບຽນຟູປະຈຸບັນນີ້) ເປັນເມືອງຕັ້ງຍູ່ດ້ານຕາເວັນອອກຂອງລ້ານຊ້າງ.
ປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງເມືອງແຖນນີ້ໃນພົງສາວະດານແລະຕຳນານບູຮານໄດ້ອ້າງວ່າ ເມືອງແຖນແມ່ນ ຖີ່ນກຳເນີດຂອງບັນດາບັນພະບູລຸດຂອງເຜົ່າ ລາວ-ໄຕ ຈາກນັ້ນຈຶ່ງໄດ້ພາກັນຍ້າຍໄປສ້າງບ້ານແປງເມືອງ ຢູ່ຕາມເຂດທີ່ເປັນປະເທດລາວແລະປະເທດໄທໃນປະຈຸບັນນີ້ ຂຸນລໍຄຳໄດ້ພາໄພ່ພົນລົງມາສ້າງບ້ານແປງເມືອງຢູ່ທົ່ງສາມໝື່ນ ດິນແດນທີ່ເອີ້ນວ່າເມືອງແຖນ ຫລື ແຖງໃນປະຈຸບັນນິ້ ຂຸນລໍຄຳມີເລື່ອງເລົ່າຄ້າຍຄືກັບຂຸນບູຣົມ ທີ່ກ່າວໃນພົງສາວະດານລ້ານຊ້າງແລະໃນທ້າຍພົງສາວະດານຂອງພວກລາວໄຕຍັງໄດ້ບອກວ່າເມື່ອຂຸນລໍຄຳຕາຍແລ້ວຈື່ງມີຜູ້ມີບຸນມາເກີດຜູ້ນັ້ນຄືຂຸນບູຣົມ.
ພົງສາວະດານລ້ານຊ້າງໄດ້ກ່າວວ່າ ຂຸນບູຣົມລົງມາສ້າງບ້ານແປງເມືອງທີ່ທົ່ງນານ້ອຍອ້ອຍຫນູ (ດຽນບຽນຟູ) ແລະໄດ້ສົ່ງລູກຊາຍ7ຄົນອອກໄປປົກຄອງເມືອງຕ່າງໆ ເພືອ່ຂະຫຍາຍເຂດແດນປົກຄອງລົງມາທາງໃຕ້ຄື:
1.ຂຸນລໍໄປປົກຄອງເມືອງຊວາ
2.ຍີ່ຜາລານໄປປົກຄອງຕ້າຫໍຫລືຫໍແຕ (ຊຽງຮຸ່ງ)
3.ສາມຈຸສົ່ງໄປປົກຄອງເມືອງນະຄອນຈຸລະນີພົມມະທັດ (ພິມາຍ)
4.ຂຸນໄສພົງ ສົ່ງໄປປົກຄອງເມືອງຊຽງແສນ ລ້ານນາ
5. ຂຸນງົວອິນ ໄປປົກຄອງເມືອງອະໂຍທະຍາ (ອາຍຸດທະຍາ)
6. ຂຸນລົກກົມ ໄປປົກຄອງເມືອງຫລ້າຄຳມວນ (ສີໂຄດຕະບອງ)
7. ທ້າວເຈັດເຈືອງ ໄປປົກຄອງເມືອງພວນ ແຂວງຊຽງຂວາງ
ແລະທີ່ກ່າວມາທັງຫມົດນັ້ນແມ່ນຫລັກຖານຈາກພົງສາວະດານແລະຕຳນານບູຮານທີ່ກ່າວເຖີງເຫດການໃນເມືອງແຖນ ສະໄຫມກ່ອນການສ້າງຕັ້ງອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ເອກະລາດ ເອກະພາບ ໃນກາງສະຕາວັດທີ່ XIV ແຕ່ເຖີງຍ່າງໃດກໍ່ຕາມ ຫລັກຖານທີ່ແທ້ຈິງມີຢູ່ວ່າ ເມືອງແຖນແມ່ນເຂດ 12ຈຸໄທ ເປັນດິນແດ່ນທີ່ຄົນເວົ້າຕະກູນ ລາວ ໄຕ ໄດ້ຄອບຄອງມາແລ້ວຍ່າງຫນ້ອຍແມ່ນສະຕາວັດທີ່ VI-VIIIແລະຍັງມີ ໄຕດຳ ລື້ ຍວນ ໄຕແດງ ໄຕລາວ ຍູ່ນຳເຊີ່ງມີວັດທະນະທຳ ປະເພນີສືບທອດມາເຖີງປະຈຸບັນ.
ກຸ່ມຄົນທີ່ເວົ້າພາສາໄຕລາວນັ້ນມີຖີ່ນຖານດັ້ງເດີຍູ່ທາງທິດເຫນືອຫລືໂຫລ້ງແມ່ນຳ້ຂອງທາງເທິງແລະຕາເວັນອອກ ໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍລົງມາເປັນເວລາ 3000-4000ປິມາແລ້ວ ເມື່ອປະມານຕົ້ນສະຕະວັດແຫ່ງຄິດຕະສັງກາດໄດ້ເຄື່ອນລົງມາທາງໃຕ້ເຂົ້າສູ່ໂຫລ້ງແມ່ນຳ້ຂອງ ລີລາວະດີ ແມ່ນຳ້ແດງ ສາລະວິນ ຈຶ່ງເປັນໄປໄດ້ວ່າ ດິນແດນເມືອງແຖນແຄ້ວນ 12 ຈຸໄຕກໍ່ແມ່ນຫນຶ່ງບ່ອນທີ່ເຄີຍເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສຂອງ ພວກລາວໄຕ ມາແລ້ວໃນອາດີດ.
ກ່ຽວກັບການປົກຄອງເມືອງແຖນຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນຈົນຮອດສະໄຫມເຈົ້າຟ້າງຸ່ມທ້ອນໂຮມລາວຍັງບໍ່ທັນຊອກເຫັນໄດ້ຫລັກຖານທີ່ແຈ່ມແຈ້ງ ແຕ່ກໍ່ສັງເກດໄດ້ວ່າໄລຍະຕົ້ນເມືອງແຖນອາດແບ່ງເຂດປົກຄອງອອກເປັນ 3 ຫລື 4ເຂດ ກ່ອນເຈົ້າກົກເຈົ້າເລົ່າເປັນຜູ້ປົກຄອງ ໂດຍສະໄຫມນະຄອນຣັດແບ່ງອອກເປັນ12ຈຸ ເອີ້ນວ່າ 12ຈຸໄທ ຫລື 12ເຈົ້າໄທ ແຕ່ລະເມືອງມີເຈົ້າປະຈຳເຜົ່າໃຜລາວ ປົກຄອງກັນເອງແລະມີການພົວພັນແບບບ້ານພີ່ເມືອງນ້ອງ.
ຂອບໃຈແຫລ່ງທີ່ມາ: ບູຮານຄະດີແລະປະຫວັດສາດລາວ History Laos
ຄັດຈາກ:“ປື້ມປະຫວັດສາດລາວດຶກດຳບັນ“
ດຣ ສຸເນດ ໂພທິສານ
ຮູບພາບປະກອບໂດຍ:ມໍລະດົກລ້ານຊ້າງ
ຂຽນໂດຍ: ນາງສາຍວາລິນ ບໍລະວົງ
