ໂຮງນາສີດາ ຕຳນານນິທານເລົ່າຂານທີ່ຜາສາດຫີນວັດພູຈຳປາສັກ

ສະຖານທີ່ບູຮານສະຖານທີ່ໃກ້ຄຽງກັບຜາສາດຫີນວັດພູແຂວງຈຳປາສັກ, ຍັງມີອີກສອງສະຖານບູຮານທີ່ໜ້າສົນໃຈນັ້ນຄື: ໂຮງທ້າວເຕົ່າ ຫ່າງຈາກວັດພູປະມານ 2 ກມ ແລະ ໂຮງນາງສີດາປະມານ 1 ກມ ໄປທາງທິດໃຕ້ ເຊິ່ງເປັນສະຖານບູຮານທີ່ສຳຄັນອີກແຫ່ງທີ່ນອນຢູ່ໃນເຂດ 4 ເຂດຄຸ້ມຄອງສະຖານບູຮານຂອງພື້ນທີ່ມໍລະດົກໂລກວັດພູຈຳປາສັກ.

ໂຮງນາງສີດາ ແມ່ນຊື່ຕາມນິທານເກົ່າແກ່ຂອງລາວ, ນາງສີດາ ລູກສາວພະຍາ ກຳມະທາ ຖືກນໍາມາຂັງໄວ້ໃນການປ່າໂຮງແຫ່ງນີ້ເພື່ອໃຫ້ເປັນເຫືຍຂອງຍັກທີ່ກີນມາມະນຸດໃນໄລຍະທີ່ອານາຈັກວຸ້ນວາຍໄປກັບການສູນເສຍຊີວິດຂອງມະນຸດຢູ່ນັ້ນ ນາງສີດາໄດ້ຂັນອາສາອອກໄປໃຫ້ຍັກກີນ ຕອນທີ່ຖືກຂັງຢູ່ກາງປ່າ ມີອົງຊາຍຄັດທະນາມ ຊາຍໜຸ່ມຜູ້ມີຄາຖາອາຄົມເກັ່ງກ້າໄດ້ມາຊ່ວຍຕໍ່ສູ້ປາບຍັກຈົນສໍາເລັດຜົນ  ແລະ ສາມາດຊ່ວຍໃຫ້ອົງຍິງລອດພົ້ນຈາກຄວາມຕາຍໄດ້ ສຳລັບອົງຊາຍດັ່ງກ່າວນີ້ແມ່ນຜູ້ເປັນເຊື້ອສາຍຂອງເທບພະເຈົ້າ ພະອົງເປັນໂອຣົດຂອງແມ່ນລ້ຽງ ເຈົ້າຊີວິດແຫ່ງສີສະເກດ ແລະ ມີຊ້າງວິເສດຊົງພະລັງມະຫາສານດປັນພາຫະນະຄູ່ໃຈພະອົງ

ໂຮງແຫ່ງນີ້ໄດ້ສ້າງຂື້ນລະຫວ່າງສັດຕະວັດທີ 10 ຫາຕົ້ນສັດຕະວັດທີ 11 ແຫ່ງຄສ ເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງເມືອງ ອົງຄະປູລະ ຕົວເມືອງມີການຈັດວາງເປັນຮູບເຄິ່ງສີຫຼ່ຽມ ບໍ່ສະເໝີກັນ ແຕ່ອ້ອມຂ້າງດ້ວຍກຳແພງດີນ  ແລະ ສົ້ນແຕ່ລະເບື້ອງຕໍ່ໃສ່ເສັ້ນທາງໃຫຍ່ ບູຮານທີ່ນັ່ງຈາກວັດພູໄປຫາອັງກໍວັດ (ປະເທດກໍາປູເຈຍປັດຈຸບັນ)  ສູນກາງຕົວເມືອງນີ້ ຕາມການສະແດງອອກທາງວັດຖຸບູຮານທີ່ຖືຄົ້ນພົບສັນນີຖານວ່າສ້າງຂື້ນໃນສັດຕະວັດທີ 9  ໂດຍຢູ່ດ້ານໜ້າຂອງໂຮງເພິ່ນໄດ້ສ້າງທາງກຽມຕິຍົດທີ່ປະດັບໄປດ້ວຍຫຼັກເສົາເຮັດດ້ວຍຫີນຊາຍ ສໍາລັບໂຕໂຮງເອງປະກອບດ້ວຍຊານໜ້າທີ່ສ້າງຢອງຢູ່ເທິງເສົ້າຫີນມີປະຕູທາງເຂົ້າ (ໂກປູຣະ), ຫ້ອງໂຖ (ມັນຄະປະ) ແລະ ມີທາງຍ່າງຊົ່ວໃກ້(ອັນຕະລາຣາ) ເຂົ້າໄປຫາຫ້ອງທໍພິທີກຳ ແລະ ຢູ່ເບື້ອງໜ້າຂອງໂຮງແມ່ນຫໍສະມຸດທີ່ກໍ່ດ້ວຍດີນຈີ່ເປັນບ່ອນເກັບຮັກສາເຄື່ອງຂອງບູຊາເທບພະເຈົ້າ.

ແລະ ໂຮງນາງສີດາ, ຈຸດທີ່ຕັ້ງທີ່ໄດ້ມີການຄົ້ນພົບວັດຖຸບູຮານເກົ່າແກ່ປະເມີນຄ່າບໍ່ໄດ້ຈຳນວນ 237 ຕົວຢ່າງ​, ຖືກຝັງໄວ້ໃຕ້ດິນ ພາຍໃນຂອບມໍຣະດົກໂລກ ຜາສາດຫີນວັດພູຈໍາປະສັກ ເມືອງຈຳປາສັກ ແຂວງຈຳປາສັກ.