แนะนำวิธีการตรวจเช็คสุขภาพจิตของตัวเองนั้นยังโอเครอยู่รึป่าว?

เช็กลิสต์สุขภาพจิตดี 6 วิธีเสริมภูมิคุ้มกันให้จิตแข็งแรง

เนื่องจากปัจจุบันที่เราทุกคนเริ่มที่จะตระหนักถึงปัญหาของการใช้ชีวิตมากขึ้น คนให้ความสนใจกับตัวเองมากขึ้นทำให้พวกเขาอาจจะขาดความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน คนรัก หรือแม้แต่สมาชิกในครอบครัว หากเราเริ่มที่จะกลายเป็นคนที่อยู่อย่างโดดเดี่ยว อยู่คนเดียวตลอดเวลา ไม่ออกไปพบปะเพื่อนฝูงเป็นระยะเวลานาน นี้อาจเป็นสัญญาณเตือนเบื้องต้นว่าเรานั้นจะมีปัญหาทางด้านสุขภาพจิต อย่างไรก็ตาม การได้ออกไปทำกิจกรรมเสริมสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อน คนรัก และครอบครัวก็สามารถที่จะทำให้เรานั้นมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น รวมไปถึงยังสามารถที่จะเป็นผลประโยชน์ให้กับสุขภาพร่างกายได้อีดกด้วย มาลองตรวจเช็คสุขภาพจิตของคุณกัน ว่าร่างกายของเรานั้นยังโอเคอยู่หรือไม่โอเคแล้ว

การมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงถือว่าเป็นเรื่องดี แต่จะยิ่งดีมากขึ้น ถ้าทั้งสุขภาพร่างกายและจิตใจแข็งแรง และเข้มแข็งไปพร้อม ๆ กันด้วย เดี๋ยวนี้คนเราป่วยด้วยโรคเกี่ยวกับสุขภาพจิตกันมากขึ้น ไม่ว่าจะเพราะปัญหาที่รุมเร้า ความเครียด หรือสภาพเศรษฐกิจก็ตาม แต่เราต้องรู้เท่าทันจิตใจของตัวเอง ต้องพยายามทำจิตใจให้เข้มแข็งเพื่อไม่ให้ส่งผลต่ออารมณ์ พฤติกรรม และการใช้ชีวิตประจำวัน  ดังนั้นเมื่อไหร่ก็ตามที่รู้สึกไม่ดี อ่อนไหว หรือดาวน์โดยไม่รู้สาเหตุ ให้สันนิษฐานก่อนว่าอาจเกิดมาจากภาวะทางจิตใจ แล้วลองทำตามวิธีเหล่านี้ รับรองว่าจิตใจเข้มแข็ง สตรองกว่าทุกครั้งที่ผ่านมาแน่นอน

• รักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง

เมื่อปี 2015 ของ โรเบิร์ต วาลดิงเจอร์ (Robert Waldinger) ได้พูดถึงงานวิจัยของ Harvard Study of Adult Development บนเวที TED Talks เกี่ยวกับความสุขของมนุษย์ ความน่าสนใจของงานวิจัยชิ้นนี้ก็คือ ระยะเวลาในการวิจัย ซึ่งจนถึงตอนนี้ได้ดำเนินการวิจัยมาแล้ว 80 ปี ซึ่งตลอดระยะการวิจัย มีข้อสรุปที่เรียบง่ายเพียงอย่างเดียวนั่นก็คือ “ความสัมพันธ์ที่ดีจะช่วยให้เรา มีความสุขและแข็งแรงมากขึ้น”

จริง ๆ แล้วความสัมพันธ์ที่ดีกับทั้งคนรอบข้าง และสังคมมีประโยชน์ต่อเรามาก ไม่ใช่แค่ทำให้ไม่เหงา ไม่โดดเดี่ยว แต่หมายรวมถึงความสุข และความแข็งแรงของสุขภาพจิตด้วย ดังนั้นความสัมพันธ์ที่ไม่ดี ไม่ใกล้ชิดกับคนรอบข้างส่งผลเสียกับชีวิตและจิตใจจนคาดไม่ถึง เช่น บ้านที่มีพ่อแม่ทะเลาะกันตลอดเวลา สุขภาพจิตของคนทั้งบ้าน ไม่ว่าจะพ่อ แม่ หรือลูก ๆ ก็จะไม่ดีตามไปด้วย

ในขณะที่หากความสัมพันธ์เป็นไปด้วยดี ราบรื่น ไม่มีความขัดแย้ง ก็จะยิ่งทำให้ครอบครัวมีความสุข อบอุ่น เป็นเกราะกำบังให้จิตใจเข้มแข็ง ดังนั้นไม่ว่ายังไงก็ตามการรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับครอบครัว คนรอบข้าง คนใกล้ชิดก็เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้คนเรามั่นใจและเข้มแข็งทางจิตใจได้

• การออกกำลังกาย

อย่างที่ทุกคนรู้ว่าการออกกำลังกายไม่ใช่แค่ทำให้ร่างกายแข็งแรงเท่านั้น แต่ยังส่งผลไปถึงจิตใจอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้อีกด้วย เพราะการออกกำลังกายเป็นเหมือนการสร้างภูมิคุ้มกันที่ดี กระตุ้นสมอง ที่สำคัญการอออกกำลังกายยังส่งผลต่อการหลั่งสารเคมีหลายชนิดที่ช่วยให้มีสุขภาพจิตดี โดยเฉพาะช่วยลดภาวะซึมเศร้าได้ด้วย

ในหลายงานวิจัยระบุว่าการออกกำลังกายช่วยส่งเสริมการตอบสนองต่อความเครียดของร่างกาย เพราะจะเกิดการเปลี่ยนแปลงในการตอบสนองต่อฮอร์โมน และการออกกำลังกายยังส่งผลต่อสารเคมีในสมองที่กระทบต่อความสุขของคนเราโดยตรง ได้แก่ เซโรโทนิน เอ็นโดรฟิน โดพามีน และออกซิโทซิน ซึ่งหากสารเคมีดังกล่าวไม่สมดุลก็จะส่งผลต่อจิตใจ อารมณ์ และพฤติกรรมอย่างชัดเจน

วิธีที่ช่วยสารเคมีในสมองบางตัวเกิดสมดุลก็คือการออกกำลังกาย โดยเมื่อออกกำลังกายไปได้ประมาณ 15 นาที จะพบว่าร่างกายหลั่งสารเอ็นโดรฟินออกมา ซึ่งเป็นสารที่ช่วยให้มีความรู้สึกที่ดี ดังนั้นจึงควรออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาทีเป็นประจำและสม่ำเสมอ

• เอาใจใส่ตัวเองทั้งร่างกายและจิตใจ

แม้การออกกำลังกายจะเป็นการดูแลตัวเองทั้งร่างกายและจิตใจที่ดีอย่างหนึ่ง แต่ไม่ได้หมายความว่าออกกำลังกายอย่างเดียวก็เพียงพอแล้ว เพราะยังไงการเอาใจใส่ตัวเอง ดูแลตัวเองก็ต้องทำควบคู่กันไปกับการออกกำลังเป็นประจำ ไม่ว่าจะเป็นการกินอาหารที่มีประโยชน์ การพักผ่อนให้เพียงพอ ที่สำคัญต้องหมั่นสังเกตตัวเองบ้างว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่ คนส่วนใหญ่แม้จะบอกว่าให้ความสำคัญกับตัวเอง ดูแลตัวเอง เอาใจใส่ตัวเอง แต่ในความเป็นจริงแล้ว กลับไม่เคยสังเกตตัวเองอย่างจริง ๆ จัง ๆ เลย

จริง ๆ แล้วบางครั้งร่างกายและจิตใจคนเราก็ส่งสัญญาณเตือนโดยอัตโนมัติ แต่คนส่วนใหญ่มักจะมองข้ามสัญญาณเตือนเหล่านี้ โดยเห็นเป็นเรื่องเล็กบ้างหรือไว้ก่อนบ้าง ทั้งที่ถ้าสังเกตตัวเอง ให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพ และไม่มองข้ามสัญญาณเตือนของร่างกายเหล่านี้ ก็จะช่วยคงความแข็งแรงทั้งร่างกาย จิตใจได้อย่างแน่นอน

• มองโลกในแง่ดี

การคิดบวกส่งผลดีต่อความคิด การใช้ชีวิต การรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ และเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพจิตจนนึกไม่ถึง แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะเกิดมาพร้อมความคิดที่เป็นพลังบวก บางคนต้องอาศัยการฝึกคิด มุมมองการใช้ชีวิต เพื่อรับและส่งต่อพลังบวกให้กับคนอื่น

การมองโลกในแง่ดี หรือคิดบวก ไม่ใช่การฝืน แต่เป็นการคิดตามความเป็นจริงแบบไม่เข้าข้างตัวเอง เห็นคุณค่าของสิ่งที่มี สิ่งที่เป็น สิ่งที่ได้ ให้ความสำคัญกับข่าวดีมากกว่าข่าวร้าย และไม่จมอยู่กับความผิดพลาดหรืออดีตที่ผ่านไปแล้ว วิธีคิดเหล่านี้คือวิธีคิดของคนมองโลกในแง่ดี ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะมีความสุขมากกว่าคนอื่น

ที่สำคัญการคิดบวกทำให้คนเราห่างไกลจากความเครียด ภาวะซึมเศร้า และอาการเจ็บป่วยทางใจได้ดีที่สุด ในแง่ของความเครียด คนที่ชอบคิดลบจะสุมปัญหา อุปสรรคไว้กับตัวเอง ส่งผลต่อสุขภาพจิต และในทางที่ร้ายที่สุดก็อาจเกิดภาวะซึมเศร้าตามมา ดังนั้นคิดบวก มองโลกในแง่ดีเข้าไว้ จิตใจจะเข้มแข็งได้เอง

• เข้าใจอารมณ์ของตัวเอง

ทุกคนมีอารมณ์ ความรู้สึก แต่จะมีสักกี่คนที่เข้าใจในอารมณ์และความรู้สึกของตัวเองเป็นอย่างดี คำว่า “เข้าใจ” ในที่นี้ไม่ได้หมายถึง “รู้” หรือ “รู้ตัว” แต่ยังรวมถึงการยอมรับ เปลี่ยนแปลง และนำไปสู่การพัฒนาให้อารมณ์ ความรู้สึกดีขึ้นด้วย

การเข้าใจอารมณ์ตัวเองก็เหมือนได้ตั้งสติ ได้วิเคราะห์ตัวเองไปในคราวเดียว เป็นการไม่ปล่อยให้ตัวเองเป็นไปตามอารมณ์ วิธีง่าย ๆ ในการเข้าใจอารมณ์ตัวเองก็คือต้องรู้สึกตัวก่อนว่าอารมณ์ตอนนี้เป็นอย่างไร ดาวน์เรื่องอะไร เพราะอะไร รู้สึกไม่ดี เพราะอะไร เครียดเพราะอะไร โกรธเพราะอะไร จากนั้นพอรู้สึกตัวได้แล้ว หาเหตุผลได้แล้ว ก็ต้องยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้น จะปล่อยให้อารมณ์พาไปไม่ได้ เพราะอารมณ์มักมีผลต่อการตัดสินใจเสมอ

เมื่อยอมรับอารมณ์ที่เกิด ​ณ ขณะนั้นแล้ว แปลว่าเรามีสติขึ้นมาแล้ว ทีนี้ก็ถึงเวลาปรับเปลี่ยนไม่ให้พฤติกรรมและการกระทำเป็นไปตามอารมณ์ เพราะหากปล่อยให้ร่างกาย จิตใจหงุดหงิด โกรธ หรือตามอารมณ์ไปเรื่อย ๆ ก็เหมือนเป็นการบั่นทอนสุขภาพจิตของเราไปเรื่อย ๆ ด้วยเช่นกัน

• ให้เวลากับการหาแรงบันดาลใจ

แรงบันดาลใจในที่นี้ก็คือ ความชอบ งานอดิเรก หรืออะไรก็ตามที่ทำแล้วรู้สึกดี เพราะการจะทำให้สุขภาพจิตดี จิตใจเข้มแข็ง ส่วนหนึ่งต้องมาจากภายใน ทั้งอารมณ์ และความรู้สึกต้องดีเสียก่อน

ยกตัวอย่างวิธีที่ง่ายที่สุดสำหรับทุกคนก็คือ การไปเที่ยว ซึ่งทั้งได้พักผ่อนสมอง พักใจ และบางครั้งก็ได้แรงบันดาลใจดี ๆ ด้วย ดังนั้นทุกคนควรหาเวลา ให้เวลากับการท่องเที่ยวในแบบที่ตัวเองชอบ เน้นย้ำว่าต้องเป็นการไปเที่ยวในแบบที่ชอบ บางคนชอบเที่ยวแบบไม่ทำอะไรเลย ไปพักผ่อน รีเฟรชทั้งร่างกายและจิตใจอย่างเต็มที่ ขณะที่บางคนเป็นสายลุย เที่ยวทั้งทีต้องเอาให้คุ้ม ไปให้ครบ ถึงจะได้รับพลังและแรงบันดาลใจอย่างเต็มเปี่ยม

ดังนั้น เลือกการท่องเที่ยวหรือวิธีหาแรงบันดาลใจในแบบที่ตัวเองชื่นชอบ เพราะถ้าไม่ชอบหรือไม่ใช่ แทนที่จะได้รับพลังเพื่อรีเฟรชร่างกายและจิตใจ กลับได้ความทรมานกลับมาแทนคงไม่ดีเท่าไรนัก

วิธีทั้งหมดนี้อาจดูเหมือนรู้อยู่แล้วหรือเป็นเรื่องธรรมดา แต่เอาเข้าจริงคนส่วนใหญ่ไม่มีใครทำได้ อย่าลืมว่าเรื่องของจิตใจไม่ใช่เรื่องไกลตัว ทุกคนมีโอกาสอ่อนแอ ดาวน์ หรือเกิดภาวะซึมเศร้าได้ทั้งนั้น เมื่อไหร่ก็ตามที่รู้สึกไม่ดี ไม่เป็นตัวของตัวเอง ต้องรีบเช็กสุขภาพใจก่อนเป็นอันดับแรก เพราะไม่งั้นอาจสายเกินไป

ก็จบกันไปแล้วนะคะกับสาระดีๆ ที่พวกเรา DooDiDo นำมาฝากกัน เป็นอย่างไรกันบ้างเอ้ย หลังจากที่เพื่อนๆได้อ่านบทความข้างต้นเกี่ยวกับวิธีการตรวจเช็คสุขภาพจิตของตัวเองนั้นยังโอเคอยู่รึป่าว ทำให้ทุกท่านได้รู้จักกับอาการของตัวเองที่เป็นอยู่บ้างรึป่าว หากเพื่อนๆ อยู่ตัวคนเดียวรู้สึกโดดเดี่ยวนั้นจะเป็นการส่งผลให้สุขภาพกายและสุขภาพจิตของเราย่ำแย่ ลองออกไปหากิจกรรมง่ายๆ ทำตามดูนะคะ ในบทความของเราได้แนะนำวิธีการดูแลสุขภาพจิตตัวเองไปบ้าง อาทิ ออกกำลังกาย พักผ่อน ท่องเที่ยว หรือหางานอดิเ รกทำ สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เพื่อนๆทุกท่านได้เข้าไปสู่โลกอีกใบที่สามารถจะเยียวยาสุขภาพกายและสุขภาพจิตได้อย่างดีเลยที่เดียว ลองไปทำตามกันดูนะคะ

ขอบคุณแหล่งที่มา : www.the1.co.th