รู้ทัน 3 ความผิดปกติของเต้านมในแม่สุนัขหลังคลอด ที่คนเลี้ยงต้องรู้!!

วิธีสังเกตความผิดปกติของรูปร่าง ขนาด และโครงสร้างของเต้านม 

เชื่อว่าคนเลี้ยงสุนัขหลายบ้านคงจะมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการดูแลสุนัขหลังคลอดว่าต้องทำอย่างไร และต้องคอยสังเกตอาการใดบ้างที่จะเกิดกับแม่สุนัข ซึ่งวันนี้เราจะพาคุณมาดูความผิดปกติของแม่สุนัขหลังคลอดกันค่ะ ว่าน้องมีอาการหรือมีลักษณะอย่างไรที่ถือว่าไม่ปกติ ในัวนนี้เราจะขอเน้นในเรื่องของความผิดปกติของเต้านมในแม่สุนัขหลังคลอดค่ะ

ในแม่หมาที่ปกติเต้านมจะเกิดการเปลี่ยนแปลงชัดเจนมากขึ้นตั้งแต่ช่วงท้ายๆ ของการตั้งท้อง โดยจะพบว่า เต้านมจะขยายใหญ่ เต่ง ผิวเป็นสีชมพู เนื่องจากมีเลือดมาเลี้ยงมากขึ้น ซึ่งเราจะพบว่า เต้านมคู่ท้ายมีขนาดใหญ่และเต่งกว่าคู่อื่นๆ น้ำนมที่ปกติจะมีสีขาวใส ยกเว้น นมน้ำเหลืองหรือน้ำนมเหลือง (Colostrum) ที่จะมีสีออกเหลืองๆ ตามชื่อ ซึ่งเป็นน้ำนมที่มีประโยชน์ต่อลูกมาก จะไหลออกมาภายใน 24-48 ชั่วโมงแรกหลังคลอด เราสามารถสังเกตความผิดปกติของเต้านม อย่างง่าย ๆ ได้จากการสังเกตความผิดปกติของรูปร่าง ขนาด และโครงสร้างของเต้านม รวมถึงลักษณะและสีของน้ำนมที่สร้างออกมา ดังนี้

1.ภาวะน้ำนมแห้ง (Agalactia)
ภาวะน้ำนมแห้ง เกิดจากความผิดปกติในการสร้างน้ำนม เกิดได้ตั้งแต่ในช่วงท้ายของการตั้งท้อง สาเหตุเกิดจากพันธุกรรม หรือการที่แม่หมาได้รับสารอาหารไม่เพียงพอขณะตั้งท้อง พบได้ในรายที่ผ่าคลอดหรือคลอดก่อนกำหนด การรักษาค่อนข้างยากในรายที่เกิดจากสาเหตุทางพันธุกรรม อาจต้องแยกเลี้ยงลูก หรือฉีดยาเพื่อเพิ่มการหลั่งฮอร์โมน prolactin เพื่อกระตุ้นการสร้างน้ำนม ตลอดจนการเสริมอาหารให้เพียงพอต่อความต้องการของแม่หมา

2.ภาวะน้ำนมคั่ง (Galactostasis)
ภาวะนี้อาการจะคล้ายกับภาวะน้ำนมแห้ง แต่ต่างตรงที่ภาวะนี้สามารถสร้างน้ำนมได้ แต่ไม่สามารถหลั่งออกมาได้ ซึ่งอาจเกิดจากความเครียด ความกลัว การที่แม่เลี้ยงลูกไม่เป็น ไม่มีประสบการณ์ในการเลี้ยงลูก หรือการที่ไม่มีลูกมาดูดนม ทำให้ฮอร์โมน oxytocin ไม่หลั่ง น้ำนมก็เลยไม่ไหล จนทำให้น้ำนมคั่งค้างอยู่ในเต้านม เกิดการคัดเต้าขึ้น ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคเต้านมอักเสบตามมาได้ บางครั้งเราสามารถพบภาวะนี้ในรายที่ป่วยเนื่องจากภาวะท้องเทียมด้วย (ภาวะท้องเทียม..คลิก)

เจ้าของอาจช่วยรักษา โดยทำการนวดกระตุ้นบริเวณเต้านม หรือจับลูกมาดูดนมเพื่อช่วยกระตุ้นการหลั่ง หากมีการคัดเต้าอาจช่วยด้วยการประคบอุ่น จำกัดปริมาณอาหารเพื่อลดการผลิตน้ำนมมากเกินไป หรือรักษาโดยการฉีดฮอร์โมน oxytocin เพื่อกระตุ้นให้น้ำนมหลั่ง

**หากพบว่าเต้านมของแม่หมามีรูปร่างและขนาดผิดปกติ รวมทั้งน้ำนมก็มีลักษณะและสีผิดปกติด้วย เช่น มีตะกอน มีหนอง หรือมีเลือดปน อาจบ่งบอกว่า แม่อาจเป็น “โรคเต้านมอักเสบ (Mastitis)

3.โรคเต้านมอักเสบ (Mastitis)
โรคเต้านมอักเสบ เกิดจากการตืดเชื้อบริเวณเต้านม ทำให้เต้านมบวม แดง ร้อน คลำแล้วรู้สึกเจ็บปวด น้ำนมอาจมีสีปกติหรือเปลี่ยนไปก็ได้ แม่หมาอาจจะป่วย ซึม มีไข้ ลูกที่ดูดนมจากเต้านมที่อักเสบเข้าไปอาจจะป่วย อาเจียน ท้องเสีย ไปถึงขั้นเสียชีวิตได้ การรักษาจะใช้การรักษาทางยา เช่น ยาฆ่าเชื้อ ยาแก้อักเสบ ในรายที่เป็นรุนแรงจนเกิดเป็นฝีหรือเนื้อตาย อาจจำเป็นต้องรักษาโดยการผ่าตัด

การสังเกตว่าแม่มีความผิดปกติในการสร้างหรือหลั่งน้ำนมหรือไม่นั้น บางทีอาจต้องสังเกตอาการของลูกประกอบด้วย เพราะแม่หมาบางตัวทำท่าเลี้ยงลูกให้ดูดนม แต่ความจริงไม่มีนมไหลก็มี ดังนั้นเราควรสังเกตจากตัวลูก ว่าลูกร้องตลอดเวลาหรือไม่ ดูน้ำหนักตัวลูกว่าเพิ่มขึ้นตามสัดส่วนทีเหมาะสมหรือไม่ ซึ่งโดยปกติลูกหมาจะมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นวันละ 10% ของน้ำหนักแรกคลอดโดยเฉลี่ย

ภายหลังจากที่สุนัขคลอดลูกแล้ว หลายคนก็ให้ความสนใจกับสุนัขตัวน้อยที่ลืมตามาดูโลกและเป็นสมาชิกใหม่ของบ้าน จนทำให้ละเลยที่จะคอยดูแลแม่สุนัขหลังคลอด อาจทำให้น้องเกิดความผิดปกติได้ ดังนั้นคนเลี้ยงควรให้ความสนใจและต้องคอยสังเกตความผิดปกติตามที่ DooDiDo ได้นำมาฝากนะคะ เพื่อสุขภาพที่ดีของสุนัขหลังคลอดค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา : www.dogilike.com