คั่วบ่าลิดไม้ ตำรับอาหารที่นิยมของผู้อาวุโสมีรสเปรี้ยวผสมรสขม

WM

ภาพจาก cookpad

ตำรับอาหารที่นิยมของผู้อาวุโส คั่วบ่าลิดไม้ มีรสเปรี้ยวผสมรสขม

คั่วบ่าลิดไม้ หรือที่รู้จักกันในชื่อ คั่วฝักเพกาอ่อน หรือบางพื้นที่ เรียกว่า ลิ้นฟ้า เป็นตำรับอาหารที่นิยมของผู้อาวุโสมากกว่าคนอายุน้อย เนื่องจากมีรสเปรี้ยวผสมรสขม นิยมนำไปผัดกับเครื่องแกงใส่แหนม

คั่วลิดไม้จะให้เจ๋งกลมกล่อมจริง ๆ ต้องผสมหน่อไม้ต้มลงไปด้วย  มันจะไปผสมกันระหว่างหวานกับขม ให้กลมกลืนกัน (ป้าต่วม ละครซอเป็นผู้แนะนำให้ลองทำ)

เพกายังเอาไปทำแหนมได้เหมือนกัน โดยนำเพกาไปเผาไฟจนสุก – ย้ำว่าเผา ไม่ใช่ย่าง – หั่นเป็นชิ้นบางที่สุด คลุกเคล้ากับเกลือ กระเทียม และข้าวนึ่งที่ถูกตำเข้าด้วยกัน ห่อใบตองสักสามวันก็ได้แหนมบ่าลิดไม้ หรือแหนมเพกา ขม เปรี้ยว อ่อมหล่อม กินกับข้าวเหนียว พริกขี้หนูสด เป็นอาหารเจได้สวยๆ อีก

ฝักอ่อนและรากมีสรรพคุณทางยา เมล็ด ใช้เป็นยาแก้ไอ ขับเสมหะ ฝักใช้เป็นยาบำรุงธาตุ ให้ขับผายลม รากช่วยรักษาอาการท้องร่วงและบิด

WM
ภาพจาก อนุรักษ์อาหารเมืองเหนือ

ส่วนผสม

  1. ฝักเพกา                         200       กรัม
  2. จิ๊นส้ม                           100       กรัม
  3. กระเทียมสับ                   1          ช้อนโต๊ะ
  4. น้ำมันพืช                       2          ช้อนโต๊ะ

เคล็ดลับในการเลือกส่วนผสม

  • การเลือกฝักเพกา ควรเลือกฝักอ่อน โดยสังเกตจากเมื่อจับให้โค้งงอ จะทำได้ง่ายกว่าฝักแก่

เครื่องแกง

  1. พริกขี้หนู                       7          เม็ด
  2. กระเทียม                       10         กลีบ
  3. หอมแดง                        5          หัว
  4. กะปิ                              1          ช้อนชา
  5. ปลาร้าต้มสุก                   1          ช้อนโต๊ะ
  6. เกลือ                             1/2        ช้อนชา

วิธีการทำ

  1. นำฝักเพกาอ่อนย่างไฟให้อ่อนตัว ขูดเปลือกที่ไหม้ออก แช่น้ำเย็น หั่นบางๆ พักไว้
  2. โขลกเครื่องแกงรวมกันให้ละเอียด
  3. เจียวกระเทียมพอเหลือง ใส่เครื่องแกงลงผัดให้หอม ใส่จิ๊นส้ม ผัดให้เข้ากัน
  4. ใส่ฝักเพกาหั่น ผัดให้เข้ากัน พอสุก ปิดไฟ

เคล็ดลับในการปรุง

  • ฝักเพกาอ่อนย่างไฟ ขูดเปลือกที่ไหม้ แล้วแช่น้ำเย็น เพื่อลดความขม

สูตรอาหารพื้นบ้าน สูตรอาหารภูมิภาค สูตรอาหารจานด่วน สูตรอาหารท้องถิ่น สูตรอาหารประเทศเพื่อนบ้าน สูตรอาหารจานเดียว หิวเมื่อไหร่ก็สามารถทำอาหารเป็นจาน ๆ แล้วกินได้เลย มีอาหารให้เลือกหลากหลาย ใครเบื่อที่จะกินข้าวร้านตามสั่งเดิม ๆ แล้วล่ะก็ วันนี้ เราใจดีแจก สูตรอาหารยอดฮิต ทั้งข้าว ทั้งเส้น ฟินได้ไม่มีเบื่อ! เอาไว้ทำอาหารกินเองที่บ้าน ถ้าอยากทราบว่ามีเมนูอาหารอะไรกันบ้างก็ตามมาเลย! อ่านต่อได้ที่ doodido

ที่มา : รัตนา พรหมพิชัย. (2542). ขั้วบ่าลิดไม้.สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ (เล่ม 2, หน้า 628) สิรวิญช์ จำรัส